Vooral patiënten die zijn hersteld van longkanker (vijftien procent) en blaaskanker (zeventien procent) blijken niet zonder sigaret te kunnen, terwijl juist die twee vormen van de ziekte in hoge mate door roken worden veroorzaakt. Longarts Wanda de Kanter van het Antoni van Leeuwenhoek denkt dat de cijfers uit het onderzoek in werkelijkheid nog hoger kunnen liggen. In haar spreekkamer ziet ze geregeld patiënten terug die zijn blijven roken en die opnieuw kanker hebben gekregen. 'Kankerpatiënten die roken, schamen zich. Vaak zeggen ze dat ze zijn gestopt, maar roken ze stiekem door.'

Patiënten die na een diagnose met kanker blijven roken, verkleinen hun kansen: de chemokuur kan minder effectief zijn, de kans op uitzaaiingen neemt toe en er is een grotere kans om opnieuw kanker te krijgen. Een derde van alle sterfgevallen door kanker wordt door roken veroorzaakt. De Kanter: 'We vragen vanaf nu alle patiënten bij het intakegesprek of ze roken. Als dat zo is volgt, met hun toestemming, een motiverend gesprek waarin we uitleggen dat het voor hun behandeling en hun perspectief belangrijk is om te stoppen. Patiënten die van het roken af willen, kunnen we verwijzen naar onze rookstoppolikliniek of de huisarts.'

De Kanter hoopt dat er beleid zal worden ingevoerd waarbij oncologen meer zullen moeten doen aan tabaksontmoediging. Veel oncologen vinden het soms lastig om hun patiënten aan te spreken op het roken, denkt de longarts. 'Ze beschouwen het als hun eigen keus. Of ze maken de gedachtenkronkel die ook patiënten maken: de diagnose brengt al zoveel stress met zich mee, waarom dan ook nog de sigaret opgeven?' Volgens De Kanter is de diagnose juist hét moment om de verslaving aan te pakken. 'Roken helpt niet tegen stress, maar slechts tegen de ontwenningsverschijnselen van nicotine die aanvoelen als stress.'

© Nationale Zorggids