Feit of fictie: ‘Van kou vatten word je ziek’

Op het internet doen veel broodje-aapverhalen en hardnekkige mythes de ronde. Hierdoor ontstaat er veel onduidelijkheid. Wat is wel waar en wat niet? In de rubriek Feit of fictie onderzoeken we of een bepaalde claim een feit of een fabeltje is. Dit keer: “Van kou vatten, word je ziek”.  

Als de temperatuur daalt, neemt het aantal mensen dat ziek wordt of loopt te snotteren ook toe. De aanname dat je door blootstelling aan kou ziek kunt worden, komt dus niet uit de lucht vallen. Maar is er echt een verband of is het toeval? Aanhangers van de steeds populair wordende Wim Hof-methode gaan namelijk vrijwillig in een ijsbad zitten of koud douchen. Worden zij allemaal ziek?

Aerosolen

Verkoudheid en griep zijn virussen. Daar raak je mee besmet als anderen je aansteken. Verkoudheid (het rhinovirus), griep (het influenzavirus) en het coronavirus verspreiden zich namelijk via kleine druppeltjes (aerosolen) die de besmette persoon uithoest- of niest. Deze druppeltjes verplaatsen zich via de lucht en als iemand anders ze inademt, loopt die het risico om besmet te raken. Ziek worden, heeft dus niets met kou te maken.

Lees ook: Het immuunsysteem in de neus bestrijdt corona effectiever dan elders in het lichaam

Warm blijven

Het is echter geen toeval dat mensen sneller ziek worden in de winter. Ze worden niet ziek door de kou, maar je raakt wel sneller besmet als je het koud hebt. Je lichaam moet namelijk harder werken om op temperatuur te blijven. Daardoor is de verdediging tegen infecties minder goed. Daarnaast zorgt kou ervoor dat de bloedvaten zich vernauwen. Dat belemmert de toevoer van lymfocyten, een witte bloedcel die een belangrijke rol speelt in het immuunsysteem.

Ventileren

Een andere reden dat je in de winter sneller ziek wordt, is omdat er in de zomer beter geventileerd wordt. In de winter zitten mensen veel meer (samen) binnen en zet je minder snel een raam open om de ruimte te ventileren. 

Conclusie

Je wordt dus niet ziek van kou. Als je niet besmet raakt met een virus, zul je niet ziek worden. Kou kan er wel voor zorgen dat je immuunsysteem minder goed functioneert. Als je dus wél blootgesteld wordt aan virusdeeltjes, zul je sneller ziek worden als het koud is. 

Door: Nationale Zorggids / Æde de Jong
Bronnen: NEMO Kennislink, Rijksuniversiteit Groningen