De gesprekken met de (voormalig) medewerkers kwamen niet zomaar van de grond. Bijna geen enkele bron wilde meteen het gesprek aangaan met FTM, sommigen haakten bij voorbaat af omdat ze zéker wisten dat hun werkgever erachter zou komen en ze hadden al een geheimhoudingscontract om zich aan te houden. Bronnen die toch openheid wilde geven, hebben dat gedaan omdat ze zien dat de zwijgcultuur op de afdeling anesthesiologie van het Amsterdam UMC mensenlevens kost. Zo zegt een bron dat mensen op hun meest kwetsbare momenten bij de afdeling terechtkomen. “Ze gaan ervan uit dat ze bij ons in de beste handen zijn. Ik vind het vreselijk om te moeten concluderen dat dit niet altijd zo is.”

Onrust op de afdeling

In 2006 kwam de Duitse Wolfgang Schlack orde op zaken stellen op de afdeling anesthesiologie aan de Meibergdreef in Amsterdam. Hij nam een aantal collega’s mee die belangrijke posities kregen op de afdeling of hoogleraar werden. Markus Hollmann werd Schlacks rechterhand. Een aantal jaren werkte dit goed, zeggen anesthesiologen. Maar in 2011 ging het volgens de bronnen mis. Gewaardeerd anesthesioloog Harry van Wezel moest vertrekken na een conflict met Schlack. En de in 2013 aangetreden Gerhard Wagner werd door collega’s als prettig, vriendelijk en vertrouwd ervaren, maar Schlack en Holmann wilden hem geen vast contract geven. Hij zou de Nederlandse taal onvoldoende spreken en ‘een beperkt academisch profiel hebben’. Oud-medewerkers vonden dit opvallend, omdat andere Duitsers op de afdeling de Nederlandse taal ook niet meester waren.

Totale oorlog

Ondanks een protestbrief van de afdeling en een fout met het contract, moest Wagner na een intimiderend gesprek het ziekenhuis verlaten. Volgens een brief van de vertrokken anesthesioloog zou de afdelingsleiding hem de totale oorlog (den Totalen Krieg) verklaren. “Ze zouden geen middel onbeproefd laten en elke seconde gebruiken om te zoeken naar een mogelijke fout of vergissing.” De raad van bestuur van het Amsterdam UMC werd hiervan op de hoogte gesteld, maar zegt nooit een brief te hebben ontvangen. Ook is er nooit actie ondernomen.

Dreigementen

De vertrouwenspersoon van het Amsterdam UMC kreeg in 2016 minstens tien anesthesiologen op bezoek, omdat zij wilden klagen over de kadaverdiscipline die de leiding eist bij het volgen van richtlijnen. Dit zou het protocol-overstijgend handelen bij complexe patiënten bemoeilijken en zelfs tot onveilige situaties leiden. De leiding zou collega’s met wie zij geen goede relatie hadden geen niet-patiëntgebonden dagen geven voor wetenschappelijk onderzoek en in vergaderingen was geen ruimte voor kritiek. Anesthesiologen die ook maar enigszins kritisch waren kregen een vreselijk rooster, geen uitdagende operaties meer of moesten tijdelijk op de polikliniek of dagbehandeling werken. Hollmann zou een collega zelfs hebben gedreigd haar van de trap te duwen en dat hij zou verklaren ze noodlottig was uitgegleden.

Inmiddels is Schlack afgelopen zomer vertrokken, zonder enige kritische noot van de top van het Amsterdam UMC. Zijn rechterhand Hollmann is sindsdien ‘locatieoverstijgend afdelingshoofd’.

Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky