Marja Ruijterman tijdens haar voorstelling Soulstory, foto: Pictures by Gaab Fotografie / Gaab van Hall

In deze tijd van jong, wild en dynamisch gaat alles vlug, vlugger en nog vlugger. De tijd vliegt. Zo is het maandag, zo weer vrijdag en voor je het weet is je weekend om. We rennen onszelf voorbij en als we dan stilstaan, zijn we als een trein die tijd nodig heeft om te remmen. Als je wat ouder wordt, lijken de jaren voorbij te schieten. Je komt oude bekenden tegen en die blijken al flink te vergrijzen. Maar laten we eens naar onszelf kijken! Tijd lijkt een vijand die ons in de nek blaast. Wat voor ideeën hebben we over tijd? “Op een tijdbom zitten” en “tijd is geld”. Nee, tijd is ons leven! Tijd is relatief. Een uur kan lang of kort duren, het hangt er vanaf of we ons met iets prettigs of vervelends bezighouden. Een uur bij de tandarts op de stoel of kijken naar een mooie film. Rokers ervaren de tijd dat ze niet mogen roken als langer dan niet rokers.

Door Marja Ruijterman

Als je de tijd dóór krijgt, kun je ermee spelen. Ooit moest ik mijn eerste tijdmanagementtraining voorbereiden. Ik had tot de volgende dag één uur. Ik was gehaast en ongerust en had te weinig tijd ingepland. Om één uur de volgende dag had ik afgesproken te gaan wandelen in de duinen. In dat perspectief leek de tijd te lang te duren, want ik kon haast niet wachten tot het moment daar was. Ik kwam op het idee de tijd die ik te lang vond duren voor de wandeling begon, te gebruiken voor de tijd die ik dacht te kort te komen voor de voorbereiding. Opeens leek het of ik zeeën van tijd had. Het ging om hetzelfde aantal uren. Het tijdsverschil speelde alleen in mijn hoofd.

Zit nu eens drie minuten stil. Even uitademen… niets zeggen, mobiel even wegleggen. Hoe lang duurde dat, voor je gevoel? Als je dat regelmatig doet, helpt het je de dag rustig in te gaan en krijg je een ruimer perspectief van tijd. In plaats van: ‘Oei, ik heb nog maar een uur’, denk je: ‘Ha, ik heb nog een heel uur om iets af te krijgen’. Het haalt de druk van de ketel en geeft ruimte. Je doet de dingen minder gehaast en je maakt minder fouten. Probeer maar: als je deze momenten af en toe inlast, krijg je rust en kan je veel meer aan. Kijk eens terug naar het laatste jaar. Denk je nu: Wat is dat snel gegaan? Dan is het tijd om bewuster te gaan leven. Een vriend van me is seropositief. Hij gebruikt zijn tijd optimaal en leeft heel bewust. Hij geniet van ieder moment dat hij heeft en zich redelijk gezond voelt. Hij maakt boeiende reizen en doet zijn werk met aandacht. Zijn tijd is in het nu en niets is meer vanzelfsprekend of een sleur. Het kan echter ook nu al, nu je nog een heel leven voor je hebt.

"Lag om drie uur al wakker en sliep niet meer", hoor ik vaak zeggen met een vermoeide toon. Jaren geleden mediteerde ik elke ochtend om vier uur. Lag ik om half tien in bed en mediteerde een half uur voor het slapen gaan en om kwart voor vier op om te gaan zitten. Daar zat ik heerlijk te genieten met rustige muziek en een hete kop thee in mijn handen. Om half zes fietste ik door stil Amsterdam naar het meditatiecentrum en dan mediteerde ik weer drie kwartier. Dan kreeg ik een wijze les en fietste fris en fruitig weer naar huis. Nu doe ik dat niet meer... maar ik mediteer wel.

Een half uur meditatie staat voor twee uur slaap zei de Indiase yogi Dadi Janki die nu honderdenéén is geworden en nog klaar wakker. In Londen was zij degene die 's ochtends vroeg de meditatie leidde en als wij even wegzakten bleef ze kaarsrecht en met schitterende oogjes naar ons kijken. Op het moment dat ze naar mij keek was ik meteen klaarwakker!

Nu ben ik niet meer zo gedisciplineerd. Heb het zo'n zeven jaar gedaan, het was heerlijk om te doen en een prachtige fase in mijn leven. Als je ouder wordt heb je minder slaap nodig en inderdaad ik ben vaak vroeg wakker. Als ik lig te woelen, krijg ik er de pest in en denk ik: 'Verdorie, ik wil slapen'. Als ik denk: 'Ha, nu heb ik alle tijd om rustig na te denken over het leven' en 'Mooi, dan heb ik nu ruim de tijd om te mediteren', dan voel ik me totaal anders. Slapen doe ik niet maar nu is het wakker zijn een zegen in plaats van een vloek. Als ik dan de ochtend begin met een filmpje van Eckhart Tolle of andere wijzen, dan kan de dag niet meer stuk. Vaak heb ik dan de inspiratie om zelf iets te schrijven.

Al die ruimte in tijd doet ook iets met me overdag. Het geeft rust en een oneindig gevoel van alle tijd te hebben. Ook als ik het 'druk' heb. Het is een verandering van bewustzijn die diep doorwerkt.

Ken je die momenten dat je je plotseling bewust wordt van de schoonheid van een landschap? Van een vriend, partner of kind die je al jaren vanzelfsprekend neemt en opeens weer echt ziet en waardeert? Dat zijn kostbare momenten. Het is mogelijk elke dag bewust dit soort momenten te creëren door af en toe eens letterlijk stil te staan. Ik fietste door het Vondelpark in Amsterdam en ik realiseerde me opeens dat ik het niet zag! Het was voorjaar en de bomen waren weer vers groen. Ik was me volkomen onbewust van waar ik was en de schoonheid om me heen. Mijn gedachten waren bij andere zaken. Een andere keer fietste ik door het Vondelpark, net voor ik een grote operatie zou ondergaan. Op dat moment leek het of de bomen oplichtten en ik alles tien keer zo bewust zag als normaal. Dat is het NU-moment. Nu fiets ik door het Vondelpark en ik zorg dat ik me bewust ben van wat ik zie. Ik wil het moment niet missen. Tijd is een vriend in plaats van een vijand.

Tips:

  • Zet ’s morgens en ‘s avonds, naar en van je werk, je auto of fiets aan de kant op een mooie plek. Sta even stil en geniet van de stilte en het uitzicht.
  • Ga naar het strand en laat het zand door je vingers stromen. Concentreer je op het geluid van de golven en de meeuwen.
  • Lig je te woelen en kun je niet slapen: zeg tegen jezelf: 'Ik mediteer!' Dat voelt heel anders dan 'verdorie ik ben morgen een wrak'. Dan heeft het nut en je hebt zeeën van tijd.
  • Als je in de tuin werkt, leg de hark neer en kijk eens echt om je heen. Niet naar wat er allemaal moet gebeuren, maar naar de schoonheid van een bloem of plant.
  • Voel eens wat je voelt, op dit moment… straks is straks, net was net… nee Nu!!! en uitademen...

© Nationale Zorggids / Marja Ruijterman