Ik krab achter mijn oren en denk: waar is hier de stem van de zorgontvanger? En dan lees ik de woorden van Astrid Buis, directeur van Buisadvies.nl. Deze #nieuwedenkerindezorg verwoordt precies de balans waarin kwetsbare mensen zich bevinden. Hoe kijk je als professional, als je bij die oude dame op bezoek gaat: doe je een risicoanalyse over veiligheid en zelfredzaamheid. Of zie je de eenvoudige kracht in de mens, de wil om te willen leven, om te blijven wonen in de eigen woning. En met een beetje hulp lukt dat ook!

Over echte krachtpatsers in onze kwetsbare maatschappij
Na weer een zomer vol aanbestedingen in het kader van welzijn en Wmo, zorgverkoop Wlz en innovaties waarin steeds over kwetsbare en krachtige burgers wordt gesproken, over eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid… kijk ik weleens om me heen en denk ik: zwak? Hoe sterk moet je zijn om als kwetsbaar mens in onze samenleving te functioneren?

Neem nu bijvoorbeeld:

De bejaarde dame met dementie die nog steeds in haar eigen huis woont, dankzij talloze zelfbedachte strategieën. Een telefoonlijst met foto’s, lege verpakkingen op de aanrecht om te weten welke boodschappen ze moet kopen, de krant op tafel om te onthouden welke dag het is. En het onderhouden van sociale contacten met mensen van wie ze vaak niet eens meer weet wie het zijn of waarvan ze ze kent. En als ze dan na al dat harde werken toch een keer verdwaalt, of de mensen geen geduld kunnen opbrengen voor haar (tragere) manier van boodschappen doen…. is er dan nog iemand die ziet en zegt welke topprestatie zij dag in dag uit levert? Terwijl de krachtige burgers in haar omgeving het niet meer kunnen bolwerken, zoals vrienden en familie(leden) die minder of niet meer bij haar op bezoek komen en die haar geen uitnodiging voor feestjes meer sturen, de kassières die wegkijken en de professional van het buurthuis die de familie belt dat mevrouw niet meer op de soos kan komen vanwege decorumverlies, blijft deze dame zich inspannen om zich staande te houden in onze maatschappij.

Een kind dat niet binnen een gemiddelde bandbreedte van intelligentie en/of sociaal gedrag scoort, is bereid dagelijks noeste arbeid te verrichten om er toch bij te horen, in het systeem te passen en ook nog iets op te steken. Dan blijkt het onderwijssysteem toch weinig robuust en vooral gebaseerd te zijn op de mogelijkheden van de leerling om zich aan dit systeem aan te passen.

Mijn vroegere collega met een verstandelijke beperking, die vaak even langskwam als ik na vijven nog zat te werken en die een lijstje van grappen en instructies bij zich had en me uitleg vroeg over alles wat hij niet helemaal begreep. Hoe sterk en gedisciplineerd moet hij wel niet zijn om zijn werk naar tevredenheid te kunnen blijven doen?

Er zijn nog veel meer voorbeelden te geven van de krachtpatsers die wij kwetsbare burgers noemen, in de Nederlandse samenleving die gekenmerkt wordt door een heel beperkt repertoire. Een repertoire dat is ingegeven/ontwikkeld vanuit het productiviteitsdenken met bijpassend tempo en tolerantiegraad. Wanneer je niet in de mal past die mede door de overheid is gevormd, moet je stappen extra gaan zetten om de ‘maatschappelijke schade’ zoveel mogelijk te beperken. Zelden wordt er ingegaan op de kracht van mensen die niet zomaar in de maatschappij passen en die iedere dag keihard werken om trachten te voldoen aan de vele eisen die de huidige maatschappij stelt. Al deze kwetsbare mensen die dagelijks op hun eigen manier doorzetten en hun weg vinden in de maatschappij die steeds hogere eisen stelt, verdienen onze waardering, solidariteit en blijvende inzet.