‘Onafhankelijkheid van cliëntondersteuners staat onder druk’
De wettelijk geregelde onafhankelijkheid van cliëntondersteuning staat onder druk. Cliëntondersteuners ervaren steeds vaker dat ze ‘niet autonoom’ kunnen werken. Belangen van de gemeente, het zorgkantoor of zorgaanbieders krijgen vaak voorrang en beperken hun onafhankelijke positie, blijkt uit recent onderzoek van beroepsvereniging BCMB onder ruim tweehonderd ondersteuners. Dit meldt Ieder(in), netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte.
Eén op de drie respondenten in het onderzoek ervaart ‘druk vanuit de werkomgeving’ als het gaat om hun inzet bij de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo). Dit komt overeen met de reacties van cliëntondersteuners die werken met de Wet langdurige zorg (Wlz). Ook hierbij ervaart een derde van de cliëntondersteuners problemen met hun onafhankelijkheid.
Onafhankelijkheid is de kern
‘Die uitkomsten zijn verontrustend, want onafhankelijkheid is noodzakelijk en daarom juist vastgelegd in de Wmo en de Wlz. Onafhankelijkheid is een kernwaarde en noodzakelijk om daadwerkelijk naast de burger te staan en zijn belangen te behartigen. Die kernwaarde mag niet onder druk staan’, reageert BCMB.
Financiële belangen
Cliëntondersteuners helpen mensen met een zorg- of hulpvraag de weg te vinden in het woud aan regelingen voor zorg en welzijn. Ze moeten daarbij onafhankelijk – vanuit het belang van de zorgvrager – kunnen denken en werken. Uitgangspunt is dat de cliëntondersteuner er is om samen met mensen helder te krijgen wat er nodig is aan zorg en ondersteuning en om te bekijken hoe dat het beste geregeld kan worden.
Financiële belangen van bijvoorbeeld de gemeente of zorgaanbieders mogen daarbij geen rol spelen en kunnen zelfs belemmerd werken. Zo komt het in de praktijk voor dat de gemeente druk uitoefent op de zorgvrager en cliëntondersteuner omdat budgetten voor zorg of ondersteuning overschreden zijn.
Kunstmatige scheiding tussen Wmo en Wlz
Een overgrote meerderheid (87 procent) ondervindt flinke problemen met de ‘knip’ tussen Wmo en Wlz. Cliëntondersteuners werken meestal vanuit één van deze wetsdomeinen, terwijl mensen met beide wetten te maken kunnen hebben. Deze kunstmatige scheiding in de dienstverlening van cliëntondersteuners belemmert het bereiken van goede oplossingen. “Dit is nadelig voor cliënten”, reageert BCMB.
Door: Redactie Nationale Zorggids
