Om te bepalen of mensen eenzaam zijn, gebruikt CBS een verkorte versie van de UCLA Loneliness Scale (De Jong Gierveld en Van Tilburg, 1991; Russell, 1996). Hierin beantwoorden mensen zes stellingen over de kwaliteit van hun sociale contacten. Het percentage mensen dat volgens deze schaal eenzaam is, is sinds de start van het onderzoek in 2012 stabiel.

Mannen zijn vaker eenzaam dan vrouwen. Bijna 330.000 mannen en bijna 220.000 vrouwen waren in 2015 eenzaam. Het grootst is dit verschil bij mensen van middelbare leeftijd (45 tot 65 jaar): 7 procent van de mannen en 4 procent van de vrouwen is eenzaam. Gemiddeld is 18 procent van de eenzame mannen alleenstaand. Van de eenzame mannen van middelbare leeftijd is 34 procent alleenstaand. Onder jongeren tussen de 15 en 25 jaar en ouderen (75-plussers) zijn de verschillen in eenzaamheid tussen mannen en vrouwen niet significant. 

Mensen van 75 jaar of ouder zijn vaker eenzaam dan jongeren: 7 procent (ruim 70.000) van hen leeft in eenzaamheid. Ter vergelijking, onder 15- tot 25-jarigen is dit 2 procent. Eenzaamheid op latere leeftijd heeft vooral te maken met een slechtere gezondheid. Oudere mensen zijn minder mobiel waardoor ze minder gemakkelijk contact hebben met anderen.

In het algemeen zijn mensen eenzaam als ze iets missen in hun sociale contacten. Dit kan zijn: te weinig contacten of een gebrek aan emotionele steun. Iemand met weinig contacten is dus niet per definitie eenzaam. Uit het onderzoek van CBS blijkt dat eenzaamheid en de frequentie van sociale contacten wel samenhangen. Eenzame mensen hebben minder vaak dagelijks contact met familie, vrienden of buren, maar juist vaker wekelijks contact. Daarbij participeren eenzamen minder in de samenleving. Ze doen bijvoorbeeld minder vrijwilligerswerk en doen minder vaak mee aan activiteiten van verenigingen. Een goede gezondheid en leeftijd zijn hierbij ook belangrijke factoren. 

Door: Redactie Nationale Zorggids