Steeds meer gemeenten hebben beleid om suïcide te voorkomen, maar lang niet allemaal
Vanaf 1 januari gaat de Wet integrale suïcidepreventie in. Daarmee begint een race tegen de klok: álle Nederlandse gemeenten moeten binnen twee jaar een concreet plan hebben om zelfdoding te voorkomen. Nu heeft nog maar 19 procent zo’n beleid. Dit meldt NOS.
In 2024 maakten 1849 mensen in Nederland een einde aan hun leven. Onder jongeren tot 30 jaar is zelfdoding inmiddels de belangrijkste doodsoorzaak. Ook vijftigers, LHBTQIA+’ers en agrariërs lopen verhoogd risico. De overheid stelt daarom jaarlijks 10 miljoen euro beschikbaar om gemeenten te helpen suïcidepreventie structureel op te bouwen.
Praten in de klas
Volgens bijzonder hoogleraar suïcidepreventie Renske Gilissen van de Universiteit Leiden begint effectieve preventie met openheid. Die cultuurverandering ziet ze als een van de grootste opdrachten voor gemeenten. Dat betekent dat er ook in de klas over gesproeken moet worden. “We moeten kinderen leren dat problemen bij het leven horen, maar hoe ga je ermee om?,” zegt ze. Scholen spelen daarin een belangrijke rol, net als wijkteams en hulpverleners.
Daarnaast krijgen steeds meer beroepsgroepen training in het signaleren van risico’s en het voeren van moeilijke gesprekken, van politie tot schuldhulpverlening. Want nog te vaak blijft de diepte uit, ziet Gilissen: “Als iemand bij de huisarts komt, gebeurt het nog steeds dat iemand zegt: ‘Ik ben somber’, en dat de huisarts niet doorvraagt of diegene wel eens aan de dood denkt.”
Fysieke barrières redden levens
Naast gesprekken draait preventie ook om praktische drempels. Denk aan hekken of camera’s bij spoorlijnen, of hogere balustrades bij bruggen. Een simpele maatregel kan tijd winnen en daarmee levens. In Rijssen-Holten, waar veel zelfdodingen langs het spoor plaatsvonden, hangen nu waarschuwingsteksten met het nummer van 113 en staan camera’s en hekwerken. Desondanks stelt Gilissen dat niet alle zelfdodingen hiermee te voorkomen zijn, omdat veel mensen zichzelf ook van hun leven beroven in hun eigen huis.
