Van elkaar leren over suicidepreventie
Op 24 april tijdens het Thubble-symposium in Amsterdam wisselden verschillende experts inzichten uit over het voorkomen van zelfdoding. Wat kunnen ze op dat gebied nog van elkaar leren?
Aanleiding voor deze bijeenkomst was de promotie van Thubble-psycholoog dr. Chani Nuij. In haar promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit ontdekte zij dat apps voor suïcidepreventie aanknopingspunten kunnen bieden bij de behandeling van mensen die een verhoogd risico lopen op zelfdoding.
In de praktijk
Een voorbeeld van een behandel-app is Silver, die werd uitgelegd door onderzoeker en klinisch psycholoog Eva De Jaegere. Eén van de lessen uit de game: je kunt geen gedachten van anderen lezen.
Indrukwekkend was het verhaal van Eva Goedendorp. Zij heeft zelf ervaring met depressie en suïcidaliteit. Vanuit haar belevingswereld kan ze behandelaars vertellen hoe je om kan gaan met mensen met suïcidale gedachten. Ze stelt dat het belangrijk is om goed te luisteren naar cliënten.
Hoe ga je in gesprek?
Maar hoe ga je zo’n gesprek aan? Dat is iets wat Wilco Janssen aanstipte tijdens het symposium. Janssen is GZ-psycholoog en onderzoeker bij 113 Zelfmoordpreventie. De belangrijkste boodschap? Het is onmogelijk om te voorspellen of iemand echt overgaat tot zelfdoding. Wanneer je het gesprek aangaat, is het verstandig om open vragen te stellen. Als een concreet voorbeeld daarvan noemde Janssen een vraag als: “Mensen denken nogal eens aan de dood als zij het net zo moeilijk hebben als jij; wat denk jij op je zwaarste momenten over zelfdoding?“ Door gebruik te maken van cognitieve gedragstherapie (CGT), kan het aantal pogingen tot zelfdoding dalen met 32 procent.
Het helpt ook om openlijk over suïcidale gedachten te spreken geeft Remco de Winter aan, psychiater, geneesheer-directeur en onderzoeker van de leerlijn suïcidepreventie in de ggz aan de Universiteit Maastricht. Hij besprak de CAMS-methode, wat staat voor Collaborative Assessment and Management for Suicidality. Met deze methode toont de hulpverlener, zonder oordeel, begrip voor de worsteling waar de cliënt mee zit. De hulpverlener probeert een veilige ruimte te bieden waarin er openlijk kan worden gesproken over suïcidale gedachten. Als gevolg van de CAMS-methode kan de hoop van cliënten stijgen, het aantal suïcide pogingen na opname dalen en is er minder sprake van zelfbeschadiging. Ook het aantal opnames op de spoedeisende hulp kan omlaag gaan en de suïcidale gedachten verminderen.
Het belang voor jongeren
Onderzoek naar zelfdoding blijft belangrijk. Onder tieners en twintigers is zelfdoding doodsoorzaak nummer één. Dat vertelde Renske Gilissen, bijzonder hoogleraar suïcidepreventie aan de Universiteit Leiden en hoofd onderzoek van 113 Zelfmoordpreventie. Ze ging in op de verschillende cijfers die gekoppeld zijn aan zelfdoding. Opvallend is het verschil tussen mannen en vrouwen: bij mannen is 21 procent een ‘out of the blue’ zelfdoding, bij vrouwen is dat slechts zes procent.
Gilissen doet samen met een team binnen 113 Zelfmoordpreventie onderzoek naar de oorzaken van zelfdoding, volgens haar moet er meer aandacht komen voor de eerste opvang. Er wordt voor het onderzoek gesproken met nabestaanden om inzicht te krijgen in de eventuele aanleidingen.
Nuij heeft haar proefschrift beschikbaar gesteld om te downloaden en je vindt hier de link naar de webinaropname.
