Logo_operatie__ingreep__operatiekamer

Al vanaf groep 8 volgde Inez van de Logt het ene na het andere leefstijlprogramma, en ging ze van diëtist naar diëtist. Ze probeerde van alles om af te vallen, maar niets had echt effect. Tot ze op haar 26e een gastric bypass liet doen en meer dan 50 kilo afviel. In het kader van een nieuwe studie komen sinds kort ook tieners in aanmerking voor zo’n operatie. Hoe kijkt Inez, nu 28, terug op haar maagverkleining?

Een rondreis door Vietnam met haar beste vriendin was voor zorgmedewerker Inez de druppel. Tijdens een wandeltocht merkte ze dat medereizigers van 65+ makkelijker vooruitkwamen dan zij. Ook andere activiteiten die groepsgenoten wel konden ondernemen, waren voor Inez geen optie. “Ik moest te veel kilo’s meeslepen”, vertelt ze. “Die realisatie was heel confronterend. Ik wilde nog zoveel doen en zien op de wereld, maar als dat nu al niet meer kon…”

Gefrustreerd bij de diëtist

Overgewicht zit in de familie bij Inez, en al op de basisschool schommelde ze veel in gewicht. Vanaf het moment dat ze zakgeld kreeg, kon ze de verleidingen in de kantine maar moeilijk weerstaan. De kilo’s kwamen er snel bij, tot ze op een gegeven moment 115 kilo woog.

In oktober 2019, na de reis door Vietnam, was de maat vol. In samenspraak met zorgverleners begon ze een traject bij de Nederlandse Obesitas Kliniek in Venlo. Daar kreeg ze te horen dat er sprake is van een hormonale disbalans, waardoor ze sneller aankomt dan de gemiddelde mens. “Dat was een bevestiging”, zegt Inez. “Al mijn hele leven had ik dat gevoel, maar werd ik nooit geloofd. Je wilt niet weten hoe vaak ik gefrustreerd bij de diëtist heb gezeten, omdat ik weer niet was afgevallen, terwijl ik écht mijn best deed. Dat leverde ook veel discussie op.”

Haar omgeving reageerde aanvankelijk sceptisch op haar besluit. “Mijn ouders vonden me best jong, en waren bang dat ik een overhaaste beslissing zou nemen.” Maar na de nodige voorlichting en een uitgebreid gesprek met haar oom, die ook een maagverkleining heeft gehad, besloot ze ervoor te gaan.

Groen licht

Eerst kreeg ze een uitgebreide screening,  door een diëtist, bewegingsdeskundige, arts en psycholoog. “Die nemen met je door wat je allemaal al hebt geprobeerd om af te vallen, en waarom dat niet gelukt is. Ook wordt er gekeken of je fysiek en mentaal klaar bent voor de operatie.”

Inez kreeg groen licht. Daarna volgde een voortraject van zes weken, waarin ze samen met anderen klaargestoomd werd voor een operatie. Die zou in maart plaatsvinden, maar werd vanwege corona uitgesteld tot juni. “Gelukkig nog redelijk snel.”

Gas in buikholte

De operatie verliep soepel. Inez verbleef één nacht in het Zuyderland Medisch Centrum in Heerlen. Ze moest een klein uur onder narcose. Zenuwachtig was ze niet. “Ik ging samen met een vriendin, die ik had leren kennen tijdens het voortraject. We hadden de avond van tevoren een hotel geboekt in de buurt, dus dat was relaxed. Het was fijn dat er iemand was die ik kende en vertrouwde. Ik was er ook gewoon helemaal klaar voor.”

Daarna begon het herstel. De eerste dagen waren zwaar. Ze had veel pijn in haar buik, die beurs aanvoelde. Bij een gastric bypass wordt de maag operatief verkleind en een gedeelte van het spijsverteringskanaal omgeleid. Daardoor komt voeding alleen nog in het bovenste deel van de maag terecht, wat verbonden wordt met de dunne darm.

“Ook had ik veel last van gas, maar dat is normaal”, blikt Inez terug. “Ze spuiten tijdens de operatie gas in je buikholte om ruimte te creëren, dat moet er de dagen erna weer uit. Toen dat eenmaal weg was, ging het gelukkig beter.” Na zes weken kon ze weer volledig werken.

Studie naar tieners

Het aantal jongeren met obesitas in Nederland groeit al jaren. Dat brengt grote gezondheidsrisico’s met zich mee. Een maagverkleining kan dan uitkomst bieden. In Nederland komen mensen vanaf 18 jaar in aanmerking voor zo’n operatie. Ze moeten een BMI van 40 of hoger hebben, of van 35 in combinatie met bijvoorbeeld diabetes, een hoge bloeddruk of hoog cholesterol. Ook moeten ze minstens één jaar geprobeerd hebben om – onder begeleiding – op een andere manier af te vallen. 

Bij jongeren onder de 18 jaar mag een maagverkleining alleen in studieverband worden uitgevoerd. Begin maart maakten Máxima MC (Eindhoven en Veldhoven) en Maastricht UMC bekend zo’n studie te zijn gestart. Het gaat om TEEN-BEST: daarin wordt onderzocht hoe een maagverkleinende operatie onderdeel kan worden voor de reguliere zorg voor 13- tot en met 17-jarigen.

Nooit meer hetzelfde

Dat is niet helemaal onomstreden. Zo is er nog geen bewijs of het beter is al in de puberleeftijd te opereren, of dat je net zo goed kunt wachten tot iemand volwassen is. Kan het puberbrein al een beslissing nemen die invloed heeft op de rest van het leven?

Met een maagverkleining moet je namelijk voor altijd extra vitamines slikken. Ook blijf je langdurig onder controle van een medisch specialist, en zal je leefstijl nooit meer hetzelfde zijn: je kunt alleen nog kleine porties eten. En bij voorkeur niet eten en drinken tegelijk – want dan worden vitamines niet goed opgenomen.

Hoe is dat voor Inez? “Ik eet ongeveer een derde tot de helft van wat ik vroeger at. Ik kon altijd makkelijk twee volle borden eten, nu neem ik een ontbijtbordje. Als ik meer eet, word ik misselijk en krijg ik buikpijn. Daarom is het makkelijk op tijd te stoppen. Een hongergevoel heb ik nooit meer. Dat is soms wel puzzelen; pas als ik me flauw voel of ga trillen, weet ik dat ik te weinig gegeten heb, dus ik eet zoveel mogelijk op de klok.”

Geen toetjes meer

Qua producten kan ze nog bijna alles eten. “Alleen producten met heel veel vet en suiker niet. Dus in een restaurant bestel ik bijvoorbeeld geen toetje meer. Verder kan ik nog steeds enorm van lekker eten genieten, alleen in mindere mate.” Inez heeft weinig last gehad van negatieve bijwerkingen, op een maagzweer en galstenen na. “Verder heb ik wat los vel door het snelle afvallen, maar verder mag ik niet klagen.”

Sommige mensen zien een maagverkleining misschien als een makkelijke oplossing, weet de zorgverlener, maar het vergt veel werk om je aan de richtlijnen te houden. Zo beweegt ze veel – vijf of zes keer per week – en maakt ze gezonde voedingskeuzes.

 

Nijmeegse Vierdaagse

In totaal viel Inez iets meer dan 50 kilo af. Het is normaal dat je na de operatie weer zo’n 5 tot 10 procent aankomt, maar de afgelopen anderhalf jaar is ze stabiel qua gewicht. Omdat ze haar operatie tijdens de coronacrisis liet doen, kwam haar nieuwe uiterlijk voor veel mensen als een verrassing. “Die stonden wel even te kijken toen ze me voor het eerst weer zagen, ja.”

De grootste verandering voor Inez zit in haar energieniveau. Waar ze eerst liever met de fiets naar het dorp ging, loopt ze nu weer. En waar ze eerst meerdere keren moest stoppen als ze met boodschappen in haar hand de trappen naar haar appartement opliep, gaat dat nu met gemak. Ze traint zelfs voor de Nijmeegse Vierdaagse en volleybalt weer.

‘Normale twintiger’

“Ook mijn omgeving zegt dat ik in positieve zin veranderd ben. Vroeger was ik vaak aan het klagen dat alles me energie kostte, ook op vakantie. Nu ben ik de eerste die zegt: Zullen we wat doen?”

Wat ze daarnaast fijn vindt: dat ze niet meer dagelijks geconfronteerd wordt met haar gewicht. “Ik hoef niet meer na te denken of ik wel of niet op een bepaalde stoel kan zitten. Of waar ik mijn kleding moet kopen. En áls ik een keer iets minder gezonds eet, voel ik me niet meer zo bekeken. Soms zág ik mensen gewoon denken: zou je dat nou wel doen? Ik heb echt wel vervelende dingen meegemaakt. Nu voel ik me weer een normale twintiger.”

Ze denkt zelfs weleens: had ik dit maar tien jaar eerder gedaan. “Ik heb er geen moment spijt van gehad.” Over een maand gaat ze op vakantie naar Bonaire en Curaçao, waar een hoop actieve dingen gepland staan, zoals een duikcursus. Dit keer hoeft ze zich geen zorgen te maken of ze wel mee kan doen. “Dat is zo’n fijn gevoel.”

Door: Nationale Zorggids / Bente Schreurs