Gevoeliger voor sociale buitensluiting na mishandeling als kind
Kinderen die structureel ouderlijke afwijzing en uitsluiting ervaren, kunnen later gevoeliger zijn voor sociale buitensluiting en daar ook langer last van hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van Anne-Laura van Harmelen, zo meldt de Universiteit Leiden.
Van Harmelen en collega’s onderzochten of jongvolwassenen die emotionele kindermishandeling hebben meegemaakt inderdaad gevoeliger zijn voor sociale buitensluiting. Hiervoor lieten zij deelnemers twee computerspellen spelen met andere spelers via het internet. Waar de deelnemers in het eerste spel worden betrokken bij het spel door de andere spelers en mee mogen doen, zo worden ze tijdens het tweede spel met opzet buitengesloten. De hersenreacties en de gevoelens van de deelnemers tijdens het eerste spel (meedoen) werden vergeleken met de reacties tijdens het tweede spel (buitensluiting).
Uit de resultaten blijkt dat buitensluiting leidt tot een verslechtering van gemoedstoestand en zelfvertrouwen bij alle deelnemers. Van Harmelen: ‘We vonden ook dat personen die extreme emotionele kindermishandeling hebben meegemaakt, sociale buitensluiting niet als heftiger ervaren dan diegenen daar in hun jeugd weinig mee te maken hebben gehad. Wel bleek dat personen uit de eerste groep langer last hadden van de buitensluiting; ze bleven zich langer naar voelen.’
Hoe ernstiger de emotionele mishandeling is, hoe meer hersenactiviteit er wordt gemeten tijdens buitensluiting in de dorsale mediale prefrontale cortex. Dit hersengebied is belangrijk voor emotieregulatie en stressreacties en speelt ook een belangrijke rol bij het nadenken over jezelf en anderen. Van Harmelen: ‘Dit sluit goed aan bij eerder onderzoek waarbij we vonden dat volwassenen die als kind emotioneel zijn mishandeld vaker en negatiever over zichzelf en anderen nadenken.’
Het hebben van negatieve gedachten over jezelf en anderen speelt een belangrijke rol bij het ontwikkelen en in stand houden van psychopathologie. Volgens Van Harmelen raken mensen die vroeger emotioneel mishandeld op deze manier in een negatieve spiraal en zijn ze kwetsbaar voor het ontwikkelen van psychische stoornissen.
© Nationale Zorggids