In zijn rede vraagt Paul Vlaardingerbroek aandacht voor de rechtspraak die in het nauw gedreven lijkt te worden, door allerlei turbulente ontwikkelingen van binnenuit en buitenaf.

Zo staat hij stil bij de digitalisering van de rechtspraak, verfijning van wet- en regelgeving, de ontwikkeling van professionele standaarden voor de rechtspraak, groter belang van procesreglementen, toenemende kritiek op de rechterlijke macht vanuit de samenleving en een toenemende werkdruk waardoor te weinig of geen tijd meer is voor de broodnodige verdieping.

Bij al deze ontwikkelingen moet meer aandacht komen voor de persoon van de rechter, aldus Vlaardingerbroek. Hij of zij is degene die de moeilijkste beslissingen moet nemen en liefst zodanig dat er twee winnaars uit de strijd komen, opdat de gevonden oplossing stand houdt. Dat geldt wellicht nog het meest voor kinder- en jeugdrechters, omdat zij beslissen over ingrijpende zaken als het al dan niet weghalen van een kind bij de ouders, of vervangende toestemming voor een medische behandeling.
 
Volgens Vlaardingerbroek zouden kinderrechters vaker in een meervoudige kamer moeten beslissen, waarbij het wenselijk is als ook lekenrechters (gedragswetenschappers of medische deskundigen) in die kamer zitting kunnen nemen. Ook zou het wenselijk zijn als de rechtbank de beschikking heeft over deskundigen die meteen op verzoek van de rechter (artsen, psychiaters en gedragswetenschappers) onderzoek kunnen doen naar de psychische of lichamelijke gesteldheid van het kind of specifieke gezinsproblematiek.

Verder zou de rechtbank moeten beschikken over eigen mediators, die meteen na of tijdens de zitting met partijen aan de slag kunnen. Deze rechtbank-plus bestaat al in andere landen. Net als veel andere experimenten in de rechtspraak gaat dat geld kosten, maar de kost gaat meestal voor de baat uit, aldus Vlaardingerbroek. Hij ziet te vaak gebeuren dat er niet geïnvesteerd wordt in vernieuwing van de rechtspraak.

Door: Redactie Nationale Zorggids