Beslismodel helpt beoordelen of bloedplaatjestransfusie baby zinvol of gevaarlijk is
Baby’s met ernstige tekorten aan bloedplaatjes, kúnnen veel baat hebben bij een bloedplaatjestransfusie. In de meeste gevallen zal de behandeling levensreddend zijn, maar som werkt de transfusie averechts en veroorzaakt het juist een grotere kans op ernstige bloedingen of zelfs sterfte. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) komt daarom met een beslismodel dat per baby met bloedplaatjestekort kan voorspellen of een transfusie zinvol is. Dit meldt het LUMC.
Om het bloed goed te laten stollen, zijn bloedplaatjes nodig. Zijn er niet genoeg van, dan kunnen baby’s met een tekort ernstige bloedingen krijgen. Als dit bij premature baby’s is vastgesteld, krijgen ze soms een preventieve bloedplaatjestransfusie. Maar uit eerder onderzoek bleek al dat een transfusie niet altijd de beste oplossing is. Soms veroorzaakt het juist een grotere kans op ernstige bloedingen of overlijden. De internationale richtlijn hieromtrent is inmiddels al aangepast, maar artsen wisten nog altijd niet wanneer het wél een goed moment is om bloedplaatjes te geven.
Causaal voorspellen
Onderzoekers van het LUMC komen daarom met een beslismodel dat per individuele baby met een bloedplaatjestekort kan berekenen wat het risico op ernstige bloedingen of sterfte is. Volgens het LUMC is het model uniek, vanwege de mogelijkheid om causaal te voorspellen. Het kan dus inschatten wat het gevolg is van een medische behandeling door een arts. De wetenschappers stellen dat het model de risico’s van twee scenario’s berekent het vergelijkt: het wél geven van bloedplaatjes binnen 6 uur of het níet geven van bloedplaatjes in de eerste drie dagen. Daarbij houdt het ook rekening met allerlei factoren als zwangerschapsduur, eerdere transfusies, beademingssituatie óf dat een baby bijvoorbeeld bloedvergiftiging of darmontsteking heeft. Ook wordt de duur van het bloedplaatjestekort meegenomen.
Meerdere factoren meenemen
“Het is niet één factor die bepaalt of een transfusie helpt, het gaat om de combinatie”, legt arts-onderzoeker Hilde van der Staaij uit. “Een baby die aan de beademing ligt en een infectie heeft, heeft een ander risico dan een baby die alleen klein is, maar verder stabiel.” Verander de situatie van een patiëntje, dan kan het model opnieuw een risicoberekening doen. Het model is dus op ieder moment opnieuw in te zetten.
