Herseninfarct bij pasgeborenen: nieuw onderzoek toont potentieel voor herstel en behandeling
Ongeveer één op de vijfduizend baby’s in Nederland krijgt rond de geboorte een herseninfarct. Deze aandoening kan leiden tot blijvende schade aan het zenuwstelsel en ontwikkelingsproblemen. In het Wilhelmina Kinderziekenhuis van het UMC Utrecht doet arts-onderzoeker Lisanne Baak promotieonderzoek naar de gevolgen en mogelijke behandelingen van deze aandoening. Dit meldt het Parool.
Een herseninfarct ontstaat wanneer de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen tijdelijk wordt afgesloten. Dit veroorzaakt zuurstoftekort, wat leidt tot het afsterven van hersencellen. Volgens Baak is het infarct vaak zichtbaar door epileptische symptomen binnen het eerste etmaal na de geboorte. Diagnostiek met MRI bevestigt doorgaans snel de schade, die zich kenmerkt door zwelling van hersencellen in het getroffen gebied.
Effecten op de lange termijn zijn aanzienlijk
De directe schade is soms slechts het begin: op de langere termijn kampen veel kinderen met motorische beperkingen, leerproblemen, gedragsstoornissen, epilepsie of visuele beperkingen. Baak analyseerde een groep kinderen tussen de acht en twintig jaar oud met deze voorgeschiedenis. Hieruit bleek dat het merendeel in het dagelijks functioneren beperkingen ondervindt. Vooral op het gebied van schoolprestaties, geheugen, aandacht en vermoeidheid blijkt de impact groot. Hoewel veel kinderen binnen de gangbare prestatienormen vallen, gaat dit vaak gepaard met verhoogde inspanning en mentale uitputting.
Stamceltherapie mogelijk effectief bij herstel
Binnen het promotietraject werd ook onderzoek gedaan naar een experimentele behandelvorm. In een kleine veiligheidsstudie kregen tien pasgeborenen met een herseninfarct stamcellen toegediend via neusdruppels. Deze cellen bleken in staat zich te richten op het beschadigde hersengebied, ontstekingsreacties af te remmen en herstelprocessen te activeren. Twee jaar na de behandeling presteerden deze kinderen vooral op motorisch vlak beter dan vergelijkbare kinderen zonder de therapie.
Als vervolg wordt een grotere studie voorbereid waarbij 162 baby’s worden behandeld. De helft van hen ontvangt de stamceltherapie, de andere helft een placebo. Gedurende meerdere jaren wordt de ontwikkeling van beide groepen gemonitord.
Ouders actief betrokken bij onderzoek
Binnen het onderzoek wordt intensief samengewerkt met ouders en jonge patiënten. Baak beschouwt deze benadering als essentieel voor zowel de kwaliteit van het onderzoek als het welzijn van de betrokken gezinnen. Zo worden onderzoeksresultaten gedeeld met ouders tijdens speciale bijeenkomsten, waarin ook ruimte is voor het uitwisselen van ervaringen.
Volgens Baak draagt deze manier van samenwerken bij aan het verbeteren van behandelstrategieën én aan het versterken van de positie van ouders en patiënten binnen de zorg. Haar onderzoek sluit aan bij een bredere ontwikkeling waarin het kind en de directe omgeving actiever worden betrokken bij beslissingen over behandeling en zorgtrajecten.
