Nieuwe anticonceptiemethode met afsluitbare eileiders in klinisch onderzoek

Nederlandse onderzoekers testen momenteel een nieuwe mechanische vorm van anticonceptie waarbij een afsluitbaar klepmechanisme in de eileiders wordt geplaatst. Het gaat om een innovatieve techniek die wordt onderzocht in het Máxima Medisch Centrum in Eindhoven. De methode moet een alternatief bieden voor bestaande hormonale anticonceptie en richt zich op vrouwen die bewust kiezen voor een langdurige en hormoonvrije oplossing. Dit meldt de Volkskrant.

Het systeem, genaamd Choice, bestaat uit twee minuscule stentjes met ingebouwde klepjes die in de eileiders worden geplaatst. De kleppen kunnen geopend worden om zwangerschap mogelijk te maken, en gesloten om bevruchting te voorkomen. De plaatsing vereist geen operatie en wordt gecontroleerd met een speciaal ontwikkelde endoscoop.

Toename in behoefte aan niet-hormonale opties

Aanleiding voor de ontwikkeling is de afnemende populariteit van hormonale anticonceptie onder jonge vrouwen. Uit recent onderzoek blijkt dat het gebruik van de anticonceptiepil de afgelopen tien jaar is gedaald. Tegelijkertijd neemt het gebruik van natuurlijke, maar minder betrouwbare methoden toe, zoals vruchtbaarheidsapps. Tegenvallende betrouwbaarheid leidt mogelijk tot een toename in ongewenste zwangerschappen en abortussen.

De ontwikkelaars van het klepsysteem beogen met hun methode in te spelen op deze behoefte aan betrouwbaarheid en autonomie. Vrouwen zouden na plaatsing zelf — of met hulp van een arts — kunnen bepalen of de kleppen open of gesloten blijven, afhankelijk van hun zwangerschapswens.

Techniek in opbouw, toepassing voorlopig beperkt

Vooralsnog vindt het onderzoek plaats bij vrouwen bij wie de baarmoeder verwijderd moet worden. De klepjes worden voorafgaand aan de operatie geplaatst en direct daarna weer verwijderd. Zo kunnen de artsen de techniek veilig testen zonder risico op zwangerschap. De volgende onderzoeksfase richt zich op langere plaatsing om de biologische reactie van het lichaam te kunnen bestuderen.

De werking van het klepmechanisme is vergelijkbaar met een lichtschakelaar: stabiel open of dicht. Volgens de ontwikkelaars is het systeem bestand tegen druk of beweging en kan het nauwkeurig bediend worden. De onderdelen zijn vervaardigd uit nitinol, een legering die ook wordt gebruikt in vaatstents.

Geleerde lessen uit eerdere mislukkingen

De onderzoekers hebben bij het ontwerp rekening gehouden met ervaringen uit het verleden, waaronder de kritiek op het omstreden Essure-implantaat. Dit leidde wereldwijd tot klachten en rechtszaken vanwege blijvende pijn en moeilijk te verwijderen onderdelen. Bij de nieuwe methode zijn de stents kleiner, minder ingrijpend en ontworpen om indien nodig eenvoudig verwijderd te kunnen worden.

De medische ethische commissie heeft de eerste onderzoeksfase goedgekeurd. Bij positieve resultaten zal de techniek verder worden getest op effectiviteit en gebruiksgemak, met als uiteindelijke doel een breed toepasbare en betrouwbare anticonceptieoptie.

Internationale belangstelling en financieringsuitdaging

De ontwikkeling wordt gesteund door internationale onderzoeksfondsen, waaronder de Amerikaanse National Institutes of Health. Toch vormt financiering een knelpunt voor verdere opschaling. De initiatiefnemers zoeken daarom aanvullende investeringen om het onderzoek voort te zetten. Verwacht wordt dat het meerdere jaren zal duren voordat het product eventueel op de markt beschikbaar komt.

Met dit project zetten Nederlandse wetenschappers een stap richting meer keuzevrijheid en maatwerk in anticonceptie. De komende onderzoeksresultaten zullen bepalend zijn voor de verdere ontwikkeling en mogelijke toepassing van deze techniek in de praktijk.