Logo_illu_ovaryb_eierstok_uterus_cervix_overium_wiki_-c_

De gynaecoloog René Gerritse is er in geslaagd om een menselijke eierstok in te vriezen en zonder verlies van vitaliteit weer te ontdooien. Dit kan van belang zijn voor meisjes en vrouwen die een behandeling moeten ondergaan tegen kanker en daardoor hun vruchtbaarheid dreigen te verliezen. Dat meldt het Radboudumc. 

Spoed-ivf
Zowel chemotherapie als radiotherapie vormen een bedreiging voor de vruchtbaarheid van vrouwen met kanker. De medische wereld is druk op zoek naar oplossingen hiervoor. Een vrouw die een kankerbehandeling moet ondergaan kan bijvoorbeeld eerst een spoed-ivf krijgen. Er moet wel ruimte zijn om de kankerbehandeling zonder schade een tijdje uit te stellen, want de ivf-procedure kost minimaal enkele weken. Voor heel jonge meisjes is een spoed-ivf geen optie.

Eierstokweefsel
Een andere mogelijkheid is het invriezen en later ontdooien en terugplaatsen van een stripje eierstokweefsel. Eierstokweefsel bevat onrijpe eicellen. De hoeveelheid hangt af van de leeftijd van de vrouw. Eenmaal teruggeplaatst, kan het stripje enkele maanden tot maximaal enkele jaren dienst doen. De levensduur is beperkt omdat de doorbloeding van het teruggeplaatste weefsel pas na enkele dagen tot stand komt. Daardoor gaan veel eicellen verloren. Voor een jong meisje met kanker kan dit eventueel toch een manier zijn om haar later haar vruchtbaarheid tijdelijk 'terug te geven'. In het Radboudumc wordt deze methode al toegepast.

Gynaecoloog René Gerritse borduurde hierop voort en onderzocht of het mogelijk is om een volledige eierstok, inclusief de vaatsteel die zorgt voor de bloedtoevoer, veilig in te vriezen en te ontdooien. Dit was al eerder gelukt bij eierstokken van dieren, maar nog niet bij menselijke eierstokken, omdat deze groter zijn en daardoor moeilijker om zonder schade extreem af te laten koelen. Gerritse is hier nu in geslaagd. 'Wat we nog niet weten is of de ontdooide eierstokken na terugplaatsing in het lichaam weer naar behoren functioneren en voor de rijping van eicellen gaan zorgen,' zegt Gerritse. Een lastig probleem is bovendien dat de eierstok, die wordt uitgenomen bij een vrouw met kanker, absoluut geen uitgezaaide tumorcellen mag bevatten. 'Anders zou de vrouw later niet alleen haar eierstok, maar ook haar kanker kunnen terugkrijgen.'

Gerritse promoveert op 16 december 2013 aan de Radboud Universiteit.

© Nationale Zorggids