Normal_normal_images_vrouw_kus

Het zou een goede gewoonte kunnen zijn om zwangere vrouwen niet alleen lichamelijk, maar ook psychologisch te onderzoeken. Voor een ongeboren kind is een gelukkige moeder minstens zo belangrijk als een lichamelijk gezonde moeder. Dat stelt promovenda Marion van den Heuvel in haar onderzoek aan de Tilburg University.

Het gebruik van alcohol en nicotine tijdens een zwangerschap wordt tegenwoordig algemeen aanvaard als zeer schadelijk gedrag. Minder bekend is dat angst en stress ook zeer schadelijke gevolgen kunnen hebben voor een ongeboren kind. Dat is vreemd, vindt Van den Heuvel. 'Angst en stress kunnen grote invloed hebben op de gezondheid van het ongeboren kind. Daar moet echt meer aandacht voor komen. We weten inmiddels dat stress slecht is voor ons zelf. Maar eigenlijk legt nog niemand de link dat het daarom ook slecht kan zijn voor de baby.'

Van den Heuvel onderzocht in het Babylab van de Tilburg University de gevolgen van psychologische stress tijdens de zwangerschap op een ongeboren kind. De conclusies zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift SCAN. Van den Heuvel: 'Epidemiologische studies laten een verband zien tussen stress bij de moeder tijdens de zwangerschap en de kans op autisme en ADHD bij het kind. Wat je ook ziet is dat meisjes meer last krijgen van emotionele klachten. Jongens krijgen vooral klachten op cognitief gebied. Tegelijkertijd is er ook sprake van een omgekeerd verband. Mindfulness tijdens de zwangerschap heeft een gunstige invloed op de baby in ontwikkeling.'

Voor het onderzoek werden 190 moeders met hun kinderen gevolgd. 'Terwijl de kinderen op de schoot van moeder of vader zaten moesten ze naar geluidjes luisteren. Voor het grootste gedeelte waren dat standaardpiepjes. Die werden onderbroken door andere geluidjes – omgevingsgeluiden, noisegeluiden, dat soort dingen. Wat je ziet is dat de hersenen van kinderen van angstige moeders blijven reageren op de standaardgeluiden en dat de kinderen van ontspannen moeders die geluiden wel registeren meer er veel minder op reageren. Kinderen van angstige moeders zijn mogelijk oversensitief of hyperalert. De kinderen van mindful moeders zijn meer ontspannen.'

Het onderzoek werpt niet alleen een ander licht op een gedragsstoornis als ADHD, maar ook op zwangerschappen zelf. De heersende gedachte dat zwangere vrouwen op een roze wolk zweven, blijkt niet realistisch. Veel vrouwen ervaren tijdens een zwangerschap stress en angst, waaraan door verloskundigen volgens Van den Heuvel meestal te weinig aandacht wordt besteed.

Meer psychische begeleiding tijdens de zwangerschap vermindert de kans op emotionele problemen en verminderd cognitief functioneren voor het nageslacht verkleinen, denkt Van de Heuvel. Zijn een psychologische screening en mindfulness bij zwangere vrouwen dan de manier om bijvoorbeeld ADHD te bestrijden? Zo ver wil Van den Heuvel niet gaan. 'Eerst is er meer onderzoek nodig. Het liefst volgen we deze kindjes totdat ze 21 jaar zijn. Dan pas kun je echt zeggen of zich ook permanente stoornissen hebben ontwikkeld.'

© Nationale Zorggids