Minder vraag naar verpleeghuiszorg ondanks toenemende vergrijzing
De wachtlijsten in de verpleeghuiszorg zijn in twee jaar tijd met ruim 20 procent afgenomen. Dit blijkt uit recente gegevens over juli 2025, waarin het aantal wachtenden is gedaald van ruim 22.000 naar ongeveer 17.600. De daling komt onverwacht, gezien de vergrijzing in Nederland en de bijbehorende toename van 80-plussers. Dit meldt de Volkskrant.
Volgens betrokken zorginstellingen is de trend mede het gevolg van het overheidsbeleid dat ouderen stimuleert om langer thuis te blijven wonen. Ook alternatieve woonvormen en dagbestedingstrajecten dragen bij aan het terugdringen van de instroom naar intramurale zorg.
Dagbesteding als alternatief voor opname
Zorgorganisaties investeren steeds vaker in kleinschalige voorzieningen waar ouderen overdag naartoe kunnen. Zo biedt een centrum in Steenbergen ouderen met een zorgindicatie de mogelijkheid om deel te nemen aan dagelijkse activiteiten, gericht op zelfstandigheid en sociale interactie. Deze vorm van ondersteuning lijkt de instroom naar verpleeghuizen met bijna een jaar te kunnen uitstellen.
Ook technologische hulpmiddelen, zoals medicijndispensers of valdetectie via slimme horloges, maken het mogelijk om ouderen met complexe zorgbehoeften langer verantwoord thuis te laten wonen. Dat draagt bij aan een verminderde belasting van de intramurale zorgcapaciteit.
Wachtlijstcijfers vragen om nuance
Hoewel de landelijke daling significant is, wijzen deskundigen erop dat de cijfers niet altijd een volledig beeld geven. Er bevinden zich mensen op de wachtlijst die geen directe behoefte hebben aan opname, bijvoorbeeld omdat zij elders zorg ontvangen of zich uit voorzorg hebben geregistreerd.
Bovendien is het aantal urgente gevallen gering: slechts een klein deel van de wachtenden heeft daadwerkelijk per direct een plek nodig. Zorgkantoren controleren actiever dan voorheen of inschrijvingen nog actueel zijn, wat mogelijk heeft bijgedragen aan het opschonen van de lijsten.
Beleidswijzigingen en gedragsverandering spelen mee
De coronapandemie heeft het imago van verpleeghuiszorg beïnvloed, wat families ertoe aanzet om eerder naar alternatieven te zoeken. Tegelijkertijd heeft de overheid de afgelopen jaren ingezet op het versterken van thuiszorg en mantelzorgnetwerken.
Een deel van de verpleeghuiszorg wordt inmiddels thuis geleverd of in geclusterde woonvormen. Daarnaast worden minder handelingen door professionals uitgevoerd, zoals het wassen of het aantrekken van steunkousen, waarvoor steeds vaker hulpmiddelen worden ingezet.
De verschuiving richting lichtere vormen van zorg vraagt om aanpassing van het zorglandschap. Hoewel de leegstand in verpleeghuizen op korte termijn financiële uitdagingen met zich meebrengt, zou het ook kunnen bijdragen aan een meer toekomstbestendige ouderenzorg.
