Toename inzet brandweer voor medische takelingen door woningtekort en vergrijzing

Het aantal keren dat de brandweer moet worden ingezet om mensen met een medische indicatie uit hun woning te takelen, is in 2023 verder toegenomen. In totaal betrof het 8651 assistenties, een stijging ten opzichte van de ruim 8000 in 2022. Vooral ouderen en mensen met ernstig overgewicht worden steeds vaker met een hoogwerker uit hun huis gehaald. Dit meldt het Algemeen Dagblad.

Volgens gegevens van de veiligheidsregio’s speelt zowel de vergrijzing als het tekort aan geschikte woningen een rol in deze ontwikkeling. Veel ouderen blijven langer zelfstandig wonen in huizen die hier niet op zijn ingericht. Het ontbreken van een lift, smalle trappen of nauwe gangen maakt het moeilijk om patiënten veilig te verplaatsen, zeker in noodsituaties waarbij snelheid geboden is.

Woningen onvoldoende toegankelijk

Door de krapte op de woningmarkt lukt het veel mensen niet om te verhuizen naar een beter toegankelijke woning. Oplossingen zoals een traplift of het verplaatsen van het bed naar de benedenverdieping zijn niet altijd mogelijk. Hierdoor raken sommige bewoners aan huis gekluisterd, met als gevolg dat hulpdiensten regelmatig moeten worden ingezet bij ziekenhuisopnames of ontslag.

Het komt voor dat patiënten na een ziekenhuisopname ook weer met een hoogwerker hun woning in moeten worden gebracht. In bepaalde gevallen ondersteunen familieleden dagelijks bij het traplopen, omdat structurele oplossingen ontbreken of niet realiseerbaar zijn. Dit leidt tot een toename van zorgdruk in de thuissituatie.

Overgewicht als bijkomende factor

Naast ouderen vormen mensen met ernstig overgewicht een groeiende groep waarvoor de brandweer wordt ingeschakeld. Verpleegkundigen en ambulancemedewerkers geven aan dat deze situaties vaker voorkomen dan in voorgaande jaren. In toenemende mate zijn meerdere zorgverleners nodig om fysieke zorg te verlenen, en niet elke woning is geschikt om deze patiënten veilig te vervoeren.

Ambulancediensten maken daarnaast bewust vaker de keuze om de brandweer te betrekken. Daarmee wordt voldaan aan de arbeidsveiligheidsnormen en wordt fysieke belasting voor personeel verminderd. Ondanks technologische verbeteringen aan bijvoorbeeld brancards, blijkt in de praktijk dat niet alle liften geschikt zijn voor het vervoer van liggend vervoer — zelfs in sommige nieuwbouwprojecten.

Beperkte alternatieven voor spoedzorg

Hoewel het merendeel van de 1,45 miljoen ambulance-inzetten in 2023 zelfstandig werd afgehandeld, is de inzet van de brandweer in specifieke gevallen onmisbaar. De structurele woningproblemen in combinatie met demografische veranderingen maken duidelijk dat medische noodhulp steeds vaker afhankelijk wordt van logistieke bijstand. Dit onderstreept de noodzaak voor aanpassingen in woningbouw, infrastructuur en langdurige zorgvoorzieningen.