Twintig miljoen euro voor aanpak alzheimer via big data

Dankzij Big Data zijn we nu voor het eerst in staat om grote hoeveelheden data snel te analyseren en om daarin patronen te ontdekken die iets zeggen over het voorkomen en voorspellen van ziektes. Provincie Limburg, het Maastricht UMC+ en de Universiteit Maastricht (UM) investeren daarom gezamenlijk 20 miljoen euro in een nieuw onderzoeksinstituut, genaamd BReIN (Brightlands e-Infrastructure for Neurohealth). Dit instituut moet een adequate infrastructuur creëren voor het verzamelen, opslaan en bewerken van big data in de gezondheidszorg. Een diepgravende studie naar de ziekte van Alzheimer dient als ‘prototype’. Dit meldt Maastricht University.

Omgevingsfactoren spelen zeer bepalende rol

Vanwege de relatief sterk vergrijzende bevolking gaat dementie de komende jaren een toenemende maatschappelijke en economische impact hebben, mede door de zware zorglast voor mantelzorgers. Omgevingsfactoren zoals schadelijke chemicaliën, voeding of gebrek aan beweging spelen een zeer bepalende, maar grotendeels nog onbekende rol bij het ontstaan van alzheimer. 

Daarom zullen onderzoekers allereerst hersen- en bloedmonsters van patiënten uit het Alzheimer Centrum Limburg analyseren. Dat gebeurt in samenwerking met euregionale partners als de universiteiten van Luik, Leuven en het supercomputer centrum in de Duitse stad Jülich. BReIN is dan ook in eerste instantie een platform voor het verzamelen van data, zoals bijvoorbeeld genomische data of data afkomstig van MRI-scans.

Big Data

Moderne analysetechnieken als genomics en imaging, maar ook het gebruik van steeds uitvoerigere standaard patiëntgegevens leveren een groot volume aan digitale data op. Zeker na de recente aanscherping van de Europese wetgeving zal er binnen het project veel aandacht zijn voor de bescherming van de privacy van patiënten. Mede om die redenen zullen wetenschappers van de Brightlands Maastricht Health Campus nauw gaan samenwerken met datatechnologen van de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen. Een coördinerende rol is daarbij weggelegd voor het Institute for Data Sciences (IDS@UM) van de UM.

Preventie door consumptie van veredelde groenten

Vanuit de Brightlands Maastricht Health Campus worden vooralsnog met name producten en diensten voor medische diagnostiek en behandeling vercommercialiseerd. Met BReIN wordt daar vanuit Heerlen een nieuw domein aan toegevoegd: het naar de markt brengen van IT-oplossingen en analysesoftware gericht op big data in de gezondheidszorg. Maar valorisatie kan ook plaatsvinden op een heel ander vlak: preventie van de ziekte van Alzheimer is wellicht mogelijk door consumptie van veredelde groenten die schadelijke metalen in het lichaam kunnen ‘wegvangen’ voordat zij het brein bereiken. Hierbij kunnen zaadveredelingsbedrijven in de regio Venlo een bijzondere rol spelen.

“Dit soort informatie kan erg belangrijk zijn vanwege de mogelijkheden tot preventie”, aldus prof. dr. Frans Verhey, hoofd van het Alzheimer Centrum Limburg. “Op dit moment zijn er geen effectieve geneesmiddelen tegen alzheimer, en is het uitschakelen van mogelijke risicofactoren de beste optie om de ziekte van Alzheimer te voorkómen.”

Door: Nationale Zorggids