Tot de psychofarmaca (ATC-codes N05 en N06) behoren geneesmiddelen bij ADHD, antipsychotica, antidepressiva en benzodiazepines en een (beperkt) aantal middelen die niet bij deze grote groepen horen. Van de in totaal 2,5 miljoen mensen gebruikten 750.000 personen middelen uit meerdere groepen. De benzodiazepines kennen de meeste gebruikers met ruim 1,3 miljoen in 2022, gevolgd door de antidepressiva met bijna 1,2 miljoen gebruikers.

In 2022 is het aantal mensen dat psychofarmaca gebruikt toegenomen met ruim 50.000 ten opzichte van 2021 (2,2+). Dit komt voor rekening van de middelen bij ADHD (+7,9%) en de antidepressiva (+3,3%). De groep overige psychofarmaca telde juist minder gebruikers (-5,9%) en het aantal benzodiazepinegebruikers daalde licht (-0,2%).

Stijgers

De grootste toename van gebruikers (+7,9%) kwam voor rekening van de middelen bij ADHD. Methylfenidaat had 15.000 gebruikers meer, van wie 60% het voor de eerste keer ontving. Het aantal gebruikers van antidepressiva nam toe met 3,3%. Dit werd voor een klein deel veroorzaakt door een toename van het aantal starters van antidepressiva. Het merendeel van de groei is toe te schrijven aan patiënten die antidepressiva langer gebruikten.

Binnen de antidepressiva steeg het aantal gebruikers van notriptyline (+11%) en bupropion (+19%) het sterkst. Van beide stoffen is bekend dat ze niet (alleen) als antidepressivum worden toegepast. Zo wordt notriptyline ook gebruikt bij zenuwpijn en bupropion bij het stoppen met roken.

Ouderen

Het gebruik van antipsychotica bij ouderen vraagt aandacht vanwege een eventueel lagere dosering. Van de in totaal 446.000 75-plussers die een antipsychoticum gebruikt, ontving in 2022 bijna de helft een eerste uitgifte voor één van deze middelen. De meeste mensen ontvingen een benzodiazepine met een eerste uitgifte (148.000), gevolgd door antidepressiva (53.000) en antipsychotica (40.000).

Door: Nationale Zorggids / Bron: Stichting Farmaceutische Kerngetallen