Tijdens de zwangerschap verandert de structuur van de vrouwenhersenen, vooral in delen met sociale functies, ontdekte Elseline Hoekzema. Die veranderingen blijven bestaan tot ten minste twee jaar na de geboorte. De hersenwetenschapper vermoedt dat er, net als in de adolescentie, sprake is van selectieve uitschakeling van verbindingen tussen hersencellen om een meer gespecialiseerd en efficiënt netwerk mogelijk te maken. Hoekzema verricht onderzoek met financiering uit de Vernieuwingsimpuls (Veni) van NWO, zo meldt NWO.
De studie van Hoekzema laat zien dat er tijdens de zwangerschap sterke en zeer consistente veranderingen plaatsvinden in de anatomie van de hersenen. Het volume van de grijze stof neemt af, met name in hersengebieden die een rol spelen in sociale cognitie. Op basis van deze veranderingen alleen al kon een computeralgoritme bepalen of een vrouw wel of niet zwanger was geweest. Uit vervolgonderzoek bleek dat deze veranderingen langdurig intact blijven, ten minste tot twee jaar na de geboorte. De onderzoekers tonen bovendien aan dat er een sterke overlap is met een netwerk van hersencellen dat onder meer dient om te begrijpen wat er in een ander omgaat.
Hoekzema veronderstelt dat zo’n verandering in de hersenen de overgang naar het moederschap vergemakkelijkt. ‘Zo vonden we dat de hersengebieden die veranderden tijdens de zwangerschap deels overeenkwamen met gebieden die bij vrouwen het sterkst reageerden op hun kind in de periode na de bevalling. Verder waren bepaalde maten van moeder-kindhechting te voorspellen op basis van de structurele veranderingen in de grijze stof van de hersenen.’
Hoekzema en haar collega’s onderzochten de invloed van zwangerschap op de hersenen door middel van een studie waarin ze de hersenen bekeken van vrouwen die zwanger wilden worden van hun eerste kindje. Deze vrouwen zijn gevolgd toen ze zwanger werden en nogmaals onderzocht na de zwangerschap. Hierdoor konden de onderzoekers betrouwbaar de veranderingen in hersenstructuur meten ten opzichte van de eigen baseline van iedere vrouw van voor haar zwangerschap. Het onderzoek omvatte ook diverse controlegroepen, zoals vrouwen die niet zwanger waren tussen de sessies, vaders, en een controlegroep mannen.
Door: Redactie Nationale Zorggids
