Waar de ethici inzien dat dit onderzoek fundamenteel is, betwijfelen ze of er nog wel sprake is van cellen bij het maken van een synthetische embryo. Wat de onderzoekers hebben gedaan is het bij elkaar plaatsen van zogenoemde ongespecialiseerde stamcellen. Die cellen krijgen vervolgens biochemische signalen toegediend waarna zij zichzelf vormen tot een embryo.

“Onduidelijk is of deze structuren schijngestalten zijn van embryo’s of echt embryo’s. Dat werpt de vraag op: wat is een embryo? Zijn dit structuren die wettelijke bescherming behoeven?” vraagt Guido de Wert, hoogleraar biomedische ethiek zich af. Ook ethicus Annelien Bredenoord heeft vragen en wil daarom dat er verder onderzoek wordt gedaan naar de ontdekking. Dit is ook de taak van ethici vindt Bredenoord, want anders weten zij niet hoe het nieuwe fenomeen geduid moet worden.

Het is in Nederland niet toegestaan om menselijke embryo’s te creëren, echter zijn er voor synthetische embryo’s nog geen regels. De ethici zien in dat het inderdaad niet om levende dingen gaat, maar De Wert wijst erop dat dit slechts één stap is ‘in een hele keten van projecten’. “Mijn inschatting is dat de embryowet en het achterliggende ethische kader hernieuwde doordenking behoeven”, aldus De Wert.

Susanne van den Brink, promovendus bij het Hubrecht Instituut, deed een paar jaar geleden als eerste onderzoek naar de synthetische embryo, waarbij ze losse muizenstamcellen bij elkaar legde. En inderdaad, daar gebeurde iets: cellen bundelden hun krachten en een embryo wilde zich gaan vormen. Van den Brink legt uit dat de ontwikkeling eigenlijk nog een groot onbekend gebied is. Er is echter veel te leren en uiteindelijk hoeven er hierdoor misschien geen proefdieren meer gebruikt te worden. “Het vakgebied is een soort van ontploft. En we merken dat de ethiek en de wet daarop achterlopen”, zegt Van den Brink.

Door: Redactie Nationale Zorggids