Nederland moet voorkomen dat de medisch-specialistische zorg op korte termijn te maken krijgt met een koude sanering. Door tekorten op de arbeidsmarkt en toenemende zorgvraag van bijvoorbeeld ouderen komt de beschikbaarheid van de zorg voor de burger onder druk te staan. Ook door de groei van de kosten, ondanks beleidsinterventies, komt de houdbaarheid van het huidige zorgstelsel verder in het gedrang. Dat meldt KPMG.
“Kwalitatief goede en toegankelijke zorg tegen acceptabele kosten kan dan niet langer worden gegarandeerd”, zegt Anna van Poucke van KMPG. “Het risico is dat dit ten koste gaat van de solidariteit. Niet ingrijpen betekent dat een verdere verhoging van het eigen risico of inperking van de aanspraken in de basisverzekering op de loer ligt.
“Gezien de politieke gevoeligheid van kostengroei en de verslechterde toegang tot de zorg, lijkt het onoverkomelijk dat er uiteindelijk beleid komt om dit scenario af te wenden. Nu wordt dat gezocht in hoofdlijnenakkoorden, waarin de kosten geforceerd worden beperkt en overschrijdingen van het budget verhaald worden op de sector.” Onwenselijk, want veel ziekenhuizen zullen daardoor in financieel zwaar weer zullen belanden. Faillissementen liggen dan op de loer.
Van Poucke constateert dat de noodzakelijke transformatie van de Nederlandse zorg, met focus op het voorkomen van zorgverlening en op het leveren van zorg waar deze echt nodig is, nog onvoldoende plaatsvindt. De transformatie wordt volgens haar tegengehouden door financiële prikkels, de beperkte inzet van data en technologie en door het ontbreken van centrale regie. Ze stelt dat er ruimte is om dat anders te doen.
Uit het onderzoek van KPMG blijkt verder dat data en technologie onvoldoende worden ingezet om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en het zorggebruik te verlagen. Bijna 70 procent van de bestuurders geeft aan dat technologie de komende jaren een cruciale rol heeft bij het verplaatsen van zorg, maar bij 80 procent wordt de IT-agenda nog gedomineerd door het elektronisch patiëntendossier. Heel begrijpelijk, maar daar moet een ommekeer in komen. Er is een digitale strategie met aandacht voor uitwisseling van data met patiënten en andere zorgprofessionals nodig.
Van Poucke ziet in het nieuwe scenario een steeds kleinere rol voor de huidige algemene ziekenhuizen. Lokale zorgcentra krijgen daarin de hoofdrol, waar laagcomplexe specialistische zorg wordt geleverd. Met daarnaast dertig interventiecentra voor hoogcomplexe zorg en gespecialiseerde klinieken voor laagcomplexe electieve ingrepen.
Door: Redactie Nationale Zorggids
