Onderzoek: bij endometriose verhoogde kans kanker, maar behandeling gunstiger

Patiënten met endometriose of adenomyose hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van eierstokkanker en baarmoederkanker. Dat meldt het Catharina Ziekenhuis. 

Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Marjolein Hermens. “Tegelijkertijd zien we dat vrouwen met eierstokkanker of baarmoederkanker én endometriose of adenomyose een betere overleving hebben ten opzichte van vrouwen zonder endometriose of adenomyose”, aldus Hermens. 

“De type eierstok- of baarmoederkanker die ontstaat uit het endometrioseweefsel is gunstiger om te behandelen dan bijvoorbeeld de foute cellen die ontstaan bij eierstokkanker uit de eileiders. En eierstokkanker en baarmoederkanker worden bij vrouwen met endometriose of adenomyose vaker in een vroeger stadium ontdekt”, legt Hermens uit.

Waarom de kanker in een vroeger stadium wordt ontdekt, kan ze niet wetenschappelijk onderbouwen. “Het heeft mogelijk te maken met het feit dat vrouwen met endometriose sneller reageren op klachten in de buik. Ze zijn alerter!”

Promotie

Marjolein Hermens promoveert maandag 27 juni aan de Maastricht University met haar proefschrift ‘Endometriosis: not just a benign disease. Insights in the association between endometriosis or adenomyosis and cancer’. Ze voerde haar onderzoek uit onder leiding van gynaecoloog prof. dr. Ruud Bekkers van het Catharina Ziekenhuis.

Bloedingen in de buikholte

Bij endometriose is weefsel dat lijkt op het baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder terechtgekomen op of in bijvoorbeeld de eierstokken of het buikvlies. Bij adenomyose komt dit baarmoederslijmvliesachtige weefsel voor in de spierlaag van de baarmoeder. “Baarmoederslijmvlies reageert op de maandelijkse hormoonveranderingen. Iedere maand bouwt het slijmvlies zich bij een vrouw op. De baarmoeder wordt als het ware klaargestoomd voor een eventuele zwangerschap. Als een bevruchting uitblijft, wordt het slijmvlies afgebroken en gaat de vrouw menstrueren. Bij vrouwen met endometriose ontstaan vooral rondom de menstruatieperiode kleine bloedingen in de buikholte. Dit bloed stroomt niet, zoals het menstruatiebloed, via de schede weg en kan zorgen voor heftige pijn in de buik en hevig bloedverlies”, legt de onderzoekster uit.

Goedaardige aandoeningen

Hoewel endometriose en adenomyose goedaardige aandoeningen zijn, hebben vrouwen dus een verhoogde kans op het ontwikkelen van kanker. “Het is niet zo dat alle vrouwen met endometriose en adenomyose kanker krijgen, maar de kans is twee keer zo groot ten opzichte van vrouwen die de aandoening niet hebben”, benadrukt Hermens.

Ze vervolgt: “Mijn deel van het onderzoek is afgerond maar dat wil niet zeggen dat we klaar zijn. We gaan nu kijken, op basis van het endometrioseweefsel wat bij deze vrouwen is afgenomen, of we hier patronen in kunnen ontdekken. Het is nog niet goed mogelijk om te screenen op eierstokkanker. Daarom focussen wij ons op preventie van kanker bij hoog risico groepen. Het zou fantastisch zijn als we kunnen voorspellen welke vrouwen met endometriose of adenomyose een hoog risico lopen op het ontwikkelen van kanker, zodat we ze kunnen behandelen en kanker voorkomen wordt”, besluit Hermens.

Door: Nationale Zorggids