Zorginstituut: aanpassing risicoverevening kan passende zorg versnellen

Zorginstituut Nederland adviseert de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het risicovereveningsmodel aan te passen. Uit onderzoek blijkt dat het model in bepaalde situaties een belemmering kan vormen voor zorgverzekeraars om passende zorg in te kopen. Dat meldt Zorginstituut Nederland. 

Zoals beschreven in het regeerakkoord, is passende zorg de nieuwe norm. De overheid en steeds meer partijen in de zorg zetten in op passende zorg zodat iedereen ook in de toekomst goede zorg kan krijgen. Passende zorg is zorg die werkt en waarbij patiënt en zorgverlener samen beslissen. Het is een aanpak met minder focus op ziekte en behandeling en meer inzet op gezondheid en wat iemand wel kan. Passende zorg kan alleen bereikt worden als het zorgsysteem er goed op wordt ingericht. Voor zorgverzekeraars moet het aantrekkelijk zijn om passende zorg in te kopen.

Het Zorginstituut heeft laten onderzoeken hoe goed de risicoverevening aansluit bij passende zorg. Risicoverevening is een financieringssysteem van het ministerie van VWS om de solidariteit van ons zorgstelsel te bewaken. Zorgverzekeraars zijn verplicht om iedereen te accepteren die een zorgverzekering wil afnemen: rijk en arm, jong en oud, gezond en ziek. Door die verplichting zijn de kosten die zorgverzekeraars maken niet altijd gelijk verdeeld. Zorgverzekeraars maken hogere kosten als ze veel verzekerden hebben met (ernstige) aandoeningen. Om te zorgen dat het systeem van solidariteit kan blijven bestaan, ontvangen deze zorgverzekeraars een compensatie uit het Zorgverzekeringsfonds. Die compensatie noemen we de ‘vereveningsbijdrage’.

Risicoverevening mag niet belemmerend werken

Het onderzoek van het Zorginstituut toont aan dat het verlenen van passende zorg aan patiënten in sommige situaties nadelige financiële gevolgen heeft voor zorgverzekeraars. De financiële effecten van het huidige risicovereveningsmodel kunnen, zo concludeert het Zorginstituut, belemmerend werken voor de inzet van preventie, innovatieve behandelingen of substitutie naar eerstelijnszorg.

Omdat passende zorg focust op de gezondheid van de patiënt en het voorkomen van zwaardere zorg, kan passende zorg leiden tot lager zorggebruik. Zorgverzekeraars hebben daardoor lagere zorgkosten én een lagere vereveningsbijdrage. In sommige situaties daalt de vereveningsbijdrage die zorgverzekeraars ontvangen meer dan de zorgkosten die ze maken, waardoor ze er financieel op achteruit gaan bij de inzet van passende zorg. In 2 van de 4 casussen van het onderzoek had de passende behandelvorm een nadelig financieel gevolg voor zorgverzekeraars.

Het Zorginstituut vindt het ongewenst dat voor zorgverzekeraars prikkels bestaan om terughoudend te zijn bij het inkopen van passende zorg.

Door: Nationale Zorggids