Arts tempert onrust: hogere kankercijfers betekenen niet meer sterfte
Het aantal kankerdiagnoses bij mensen onder de 50 neemt toe, maar dat volgens experts is dit niet meteen slecht nieuws. Een nieuwe studie van Harvard Medical School, Brigham and Women’s Hospital en Dell Medical School toont namelijk aan dat overdiagnose en intensievere controles een grote rol spelen. Dokter Gilbert Welch stelt dat jonge mensen eigenlijk moeten weten dat het recente nieuws rond kanker in wezen goed nieuws is. Dit meldt Metro.
De onderzoekers waarschuwen voor het gebruik van de term ‘kankerepidemie’. Zo’n label kan leiden tot onnodige screening en behandelingen en afleiden van andere urgente gezondheidsproblemen bij jongvolwassenen. Hoewel de kankerdiagnoses inderdaad stijgen, is de sterfte sinds de jaren negentig echter gehalveerd. Dit geldt ook voor de kankersoorten met de sterkste toename: schildklier-, anale-, nier-, dunne darm-, darm-, baarmoeder-, alvleesklierkanker en multipel myeloom. Bij deze vormen nam de sterfte niet toe. Ook borstkanker laat een stijging in het aantal diagnoses zien, maar verbeterde behandelingen hebben het sterftecijfer gehalveerd.
Vroeg stadium
De stijging komt vooral door vroegstadium-tumoren die via bevolkingsonderzoeken boven water komen. “Telkens als wij artsen intensiever naar kanker zoeken, vinden we meer en veel van de nieuwe gevallen die we dan ontdekken, zouden nooit symptomen of overlijden veroorzaken. Dat is het probleem van overdiagnose bij kanker”, legt Welch uit – hij was niet betrokken bij het onderzoek. De wetenschappers die hier wel betrokken bij zijn stellen desondanks ook dat overdiagnose en intensievere diagnostiek een belangrijke rol spelen in het stijgende aantal kankergevallen.
Ook in Nederland stijgt het aantal diagnoses. In 2024 kregen bijna 130.000 mensen een kankerdiagnose, 3.000 meer dan in 2023. Ruim de helft van de Nederlanders krijgt ooit in zijn of haar leven kanker, blijkt uit recente cijfers van het IKNL. Tegelijkertijd zijn de overlevingskansen de afgelopen twintig jaar sterk verbeterd.
Leefstijlfocus
Welch pleit ervoor om minder intensief te testen. Artsen voelen zich vaak verplicht om elk label ‘kanker’ te behandelen, wat kan leiden tot overbehandeling. “Onze kankerbehandelingen worden steeds beter en ironisch genoeg geldt: hoe beter we kanker kunnen behandelen, hoe minder belangrijk vroege opsporing wordt.” Om de gezondheid van jonge mensen te bevorderen, moet de focus echt liggen op leefstijl, vindt hij. Ze hebben sociale verbondenheid nodig, een doel, zouden niet moeten roken maar wel gezond eten en genoeg bewegen.
