Borstkanker die is ontstaan door een fout in het ‘borstkankergen’ BRCA1 kan vaak heel goed worden bestreden met de medicijnen cisplatine of PARP-remmers. Maar soms reageert de tumor niet op deze medicijnen, of raakt deze er tijdens de behandeling ongevoelig voor. De onderzoeksgroep van het Antoni van Leeuwenhoek heeft twee tot nu toe onbekende manieren ontdekt waarop borstkanker resistent kan worden tegen cisplatine en PARP remmers. Dat meldt het AVL.
In het eerste onderzoek keek het team naar borsttumoren die van het begin af aan al niet op de medicijnen reageren. Zij waren hierbij geïnteresseerd in de verschillende typen fouten die in het gen BRCA1 kunnen zitten. BRCA1 speelt een heel belangrijke rol bij het repareren van de schade aan het DNA die kan ontstaan als cellen delen. Als die schade niet wordt hersteld, kunnen de cellen veranderen in kankercellen. In het geval van erfelijke borstkanker ontstaat de kanker heel vaak door een fout in het gen BRCA1, of in het verwante gen BRCA2.
Onderzoeker Jos Jonkers en zijn collega’s ontdekten dat de precieze fout in het BRCA1-gen inderdaad belangrijk is voor hoe de kanker op cisplatine of PARP-remmers zal reageren. Tumoren waarbij de eiwitten die door BRCA1 worden geproduceerd een karakteristiek RING-domein misten, reageerden niet op de medicijnen. Tumoren met andere typen fouten in BRCA1 waren er wel gevoelig voor. Het onderzoek is in eerste instantie uitgevoerd met behulp van muismodellen voor de verschillende typen BRCA1 borstkanker, waarna de resultaten zijn bevestigd met menselijke borstkankercellen.
Het tweede onderzoek van Jonkers’ team bekeek de borsttumoren met een BRCA1-mutatie die pas tijdens de behandeling met cisplatine of PARP-remmers ongevoelig werden voor de medicijnen. Naast resistentiemechanismen die al bekend waren, vonden zij ook een tot nu toe onbekende vorm van resistentie. Borstkanker kan ontstaan doordat er letterlijk een fout in het DNA van het BRCA1 gen zit, maar ook doordat er iets mis is met hoe de borstkankercellen dit gen reguleren.
De onderzoekers zagen dat bij borsttumoren die ontstonden doordat BRCA1 was uitgeschakeld, de cellen soms tijdens de behandeling BRCA1 weer ‘aan’ zetten. Waarna de tumor resistent werd voor cisplatine en PARP-remmers. Jonkers: “We hebben hiermee laten zien dat BRCA1 tumoren niet alleen via genetische veranderingen – door nieuwe veranderingen in het DNA – maar ook via epigenetische veranderingen resistent kunnen worden.”
Door: Redactie Nationale Zorggids
