Zelftests voor kanker en overgang populair, maar hoe accuraat en nodig zijn ze?

Een test die je vertelt of je prostaatkanker hebt. Of je al in de overgang zit. Of dat je een vitamine D-tekort hebt. Steeds meer van dit soort zelftests liggen bij Kruidvat in het schap. Makkelijk, snel en zonder afspraak bij de huisarts. Maar hoe betrouwbaar zijn ze eigenlijk? En kan zo’n test thuis écht iets zeggen over je gezondheid?

De drogisterijketen verkoopt verschillende zelftests, waaronder tests die een verhoogd PSA-niveau meten. De menopauzetest werkt zoals een zwangerschapstest en de prostaattest werkt met een vingerprik. Experts zijn eensgezind en roepen consumenten op er vanaf te blijven. Het is onduidelijk hoe betrouwbaar de testen en worden binnen de reguliere zorg alleen voorgeschreven als daar aanleiding toe is.

Druk op de zorg

De PSA-test voor het opsporen van prostaatkanker is niet geheel onomstreden. Een verhoogde waarde kan namelijk héél andere oorzaken hebben – bijvoorbeeld door fietsen, een infectie of een goedaardige vergroting. “Het klinkt veilig maar zo’n PSA-test is niet betrouwbaar. Het is namelijk veel complexer dan dat”, zei huisarts Bernard Leenstra hier eerder al over. Een uitslag hoeft niks te betekenen, maar een extra test ín het zorgsysteem zorg wel voor extra druk. “Want die moet dat gaan herstellen.”

Dan is er ook nog de menopauzetest. Die meet een hormoon dat artsen alleen bepalen bij jonge vrouwen met vroege overgangsklachten. Vanaf een jaar of 45 kunnen artsen bovendien een overgangs- of menopauzale diagnose stellen zonder dat er een test voor nodig is.

Contact met huisarts

Kortom, experts zijn niet te spreken over het uitgebreide aanbod van thuistests voor diverse aandoeningen. Het advies blijft altijd om contact te zoeken met de huisarts wanneer je klachten ervaart en dan niet op zelfonderzoek uit te gaan.

_{Bronnen: Kruidvat, GVA en RTL}