Kraamzorg verdwijnt uit kwetsbare wijken: ‘Marktwerking brengt geen goeds’
Steeds meer vrouwen krijgen minder kraamzorg dan waar ze recht op hebben. In sommige wijken zelfs helemaal niets. De oorzaak? Grote kraamzorgorganisaties trekken zich terug uit stedelijke gebieden waar de zorgvraag juist het hoogst is. Vooral sociaaleconomisch kwetsbare wijken, zoals Kanaleneiland en Overvecht in Utrecht, worden hard geraakt. Dit meldt Nieuwsuur.
Volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is de landelijke dekking van kraamzorg in gevaar. Organisaties sluiten bewust bepaalde postcodegebieden uit, vaak omdat de zorg daar complexer en tijdrovender is. “Wij zien dat kraamzorgverleners bepaalde postcodegebieden uitsluiten, daar niet willen werken om wat voor reden dan ook” zegt hoofdinspecteur Janet Helder van de IGJ. Juist in deze buurten wonen gezinnen die de zorg het hardst nodig hebben.
Cherry picking
In Utrecht is de situatie nijpend. Waar buiten de stad nog voldoende keuze is, kampen stedelijke wijken met lange wachtlijsten. Sommige vrouwen krijgen zelfs geen kraamzorg meer. Wethouder Eelco Eerenberg noemt dat “het gevolg van cherry picking”. Volgens hem kiezen organisaties voor plekken “waar je met het minste werk het meeste rendement haalt”.
Werken in zogenaamd moeilijke wijken zou bovendien leiden tot meer verzuim, waardoor zorgbureaus hun personeel daar niet naartoe willen sturen, meent brancheorganisatie Bo Geboortezorg. Marktwerking in de kraamzorg is een probleem, stelt bestuurder Koen Jansen. Er is een ongelijk speelveld ontstaan, waardoor sommige partijen wél naar lastige postcodes gaan, terwijl anderen dat nu weigeren. En dan zijn er ook de personeelstekorten die hun parten spellen, zo kampt Naviva Kraamzorg in Utrecht hiermee en zijn langere reistijden en parkeerproblemen onhoudbaar geworden.
Speciaal dashboard
De gevolgen van de kraamzorgproblemen reiken verder dan de kraamtijd. Onderzoek laat zien dat baby’s zonder kraamzorg vaker medische problemen ontwikkelen. Utrecht houdt via een speciaal dashboard de eerste duizend dagen van jonge gezinnen bij. In de wijken waar het kraamzorgtekort het grootst is, ligt ook de zuigelingensterfte hoger.
De NZa roept zorgverzekeraars en aanbieders op samen naar oplossingen te zoeken. En hoewel niemand te dwingen is om kraamzorg te leveren in specifieke postcodes, kunnen zorgverzekeraars aanbieders hen wel degelijk hiertoe verleiden – bijvoorbeeld met betere vergoedingen.
