DOORN (ANP) - Jos Weerts is als psychiater verbonden aan het kennis- en onderzoekscentrum van het Veteraneninstituut. Hij heeft veel ex-Dutchbatters met posttraumatische stressstoornis (PTSS) onderzocht. Vijf vragen aan Weerts over de arrestatie van Mladic.
Hoe diep zitten de gevoelens van wraak en schuld bij veteranen die in Srebrenica zaten?
"Onwaarschijnlijk diep. Ze hebben enerzijds te maken gehad met een situatie waarin hun eigen leven serieus in gevaar was. Maar ook met alles wat in Srebrenica is gebeurd. Ze worstelen met schuld, schaamte en heel veel vragen. Hadden we iets anders moeten doen? Hadden we iets anders kunnen doen? Van dat soort vragen kom je niet meer af."
Hoeveel veteranen worstelen met PTSS?
"Globaal hebben we het over 4 procent van alle veteranen. Maar in Srebrenica ligt dat aantal hoger, en spreken gefundeerde schattingen van 8 procent. Er is een direct verband tussen de mate van dreiging en geweld waar een soldaat aan is blootgesteld en het aantal PTSS-slachtoffers. Srebrenica valt in de categorie ‘zeer ernstige ervaringen'."
Het is ruim vijftien jaar geleden. Blijven veteranen altijd met problemen kampen?
"Sommigen hebben het kunnen afronden. Maar een kleine kern heeft nog steeds last van zeer hardnekkige problemen. Met goede begeleiding en therapie kunnen ze ermee leren leven. Maar er zijn nog steeds mannen die met ernstige pieken en dalen kampen: onrustige gevoelens, nachtmerries."
Wat kan de arrestatie van Mladic voor deze PTSS-slachtoffers betekenen?
"Ik moet hierover speculeren, want ik heb vandaag nog geen ex-Dutchbatters gesproken. Maar ik vermoed dat dit een grote opluchting betekent. Inzet van militairen heeft te maken met recht en rechtvaardigheid, het handhaven van de rechtsorde en het beschermen van burgers. Die principes zijn door het toenmalige Servische leger zeer ernstig geschonden. Dat trekken militairen zich enorm aan. Met deze arrestatie is toch een soort recht gedaan. Ze kunnen beter vragen in een kader plaatsen. Want het gevoel van recht en rechtsorde wordt voor een deel hersteld."
Gaat u de komende tijd ex-Dutchbatters weer intensiever volgen?
"Ik denk het wel. Ik heb nog steeds contact met een groot aantal van hen. Maar ik ga ook contact zoeken met Servische veteranen. Die worstelen op een andere manier met dezelfde problemen als ex-Dutchbatters. Ik denk dat ook zij door de arrestatie van Mladic een hoofdstuk kunnen afsluiten en zich meer op de toekomst kunnen gaan richten."
