Normal_medicijnen_geld_farmaceut

De invoering van marktwerking in de gezondheidszorg heeft afgelopen 15 jaar geleid tot een betere betaalbaarheid van de zorg. Groot minpunt van marktwerking vormen de aanzienlijk toegenomen administratieve lasten voor het zorgpersoneel. Bovendien is er veel minder sprake van concurrentie tussen zorginstellingen dan was beoogd. Dat concluderen hoogleraren Patrick Jeurissen van het Radboudumc en Hans Maarse van de Universiteit Maastricht, meldt Radboudumc. De hoogleraren brengen een Engelstalig boek uit over 15 jaar marktwerking in de zorg: ‘The market reform in Dutch health care’.

Met de toegankelijkheid en de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland zit het onverminderd goed. Maar de onderzoekers zeggen ‘geen enkel bewijs te hebben’ dat marktwerking hieraan ten grondslag ligt. “De opschaling blijft achter terwijl juist het idee van gereguleerde marktwerking was dat zorgverzekeraars de goede voorbeelden zouden overnemen en via hun inkoop in andere delen van het land zouden verspreiden. Dat zien we nog niet zoveel gebeuren.”

Jeurissen – hoogleraar betaalbaarheid van zorg aan het Radboudumc –  is van mening dat er eigenlijk niet kan worden gesproken van de term ‘marktwerking’ in de gezondheidszorg. ‘Er is wel geliberaliseerd, maar bij zorgaanbieders vind ik dat er zeker geen sprake is van marktwerking; zij beconcurreren elkaar niet hard. Bij zorgverzekeraars is wel sprake van enige marktwerking aangezien zij elkaar onder meer beconcurreren op de premie.’

Zorg onbetaalbaar?

De twee hoogleraren logenstraffen in hun boek de wijd verspreide veronderstelling in Nederland dat de gezondheidszorg onbetaalbaar is geworden. Sinds 2012 zijn volgens Jeurissen en Maarse de zorgkosten in ons land aanzienlijk beteugeld. Er is in bepaalde sectoren zelfs sprake van budgetonderschrijdingen: er wordt minder geld uitgegeven dan er mag worden uitgegeven. Jeurissen: "Dat betreft niet de ziekenhuizen, maar onder meer de geestelijke gezondheidszorg, thuiszorg, huisartsenzorg en de geneesmiddelenbranche. Het lijkt erop dat de verzekeraars redelijk strikt zijn in de toekenning van de gelden. We hebben geen glazen bol, maar je kunt op dit moment niet met droge ogen beweren dat de zorg niet betaalbaar is."

De onderschrijdingen hebben alles te maken met het vrije spel van onderhandelingen tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Jeurissen: "Het is een curieuze situatie als je ziet dat het – ook al voor de coronapandemie – knelt in de thuiszorg en dat de wachtlijsten in de ggz de afgelopen jaren sterk zijn toegenomen. Het systeem van marktwerking drukt heel erg op de kosten. Dat kun je succesvol noemen, maar in een vergrijzende samenleving kun je niet blijven knijpen. Dan loop je een keer vast.”

Door: Nationale Zorggids