Sander zit al meer dan 20 jaar in de ‘GGZ-molen’ zoals hij dat noemt. Als gevolg van een verleden van seksueel misbruik en pesterijen kampt hij met ernstige depressies. Sander heeft al diverse opnames en behandelingen achter de rug, maar die hebben weinig effect gehad, zegt hij. “Ik heb verschillende dagbehandelingen gekregen: met psychologen gepraat en ik ben in het ziekenhuis geweest omdat ik ook lichamelijke klachten had. Maar niets hielp. Ik zakte steeds weer terug.”

Veilige plek verdwijnt

Sander komt eind vorig jaar in het Centrum voor Psychotherapie in Lunteren. Een riante villa in het Gelderse groen, waar mensen met ernstige persoonlijkheidsstoornissen en een traumatisch verleden terecht kunnen voor een behandeling. Anders dan bij ambulante hulpverlening, waarbij de patiënt één of meerdere dagen per week een dagbehandeling volgt vanuit huis, biedt deze kliniek een intensieve groepsbehandeling aan.

Sander verblijft doordeweeks in de kliniek, waar hij met lotgenoten in contact komt. En waar ook buiten officiële therapie-uren de behandelaren en medecliënten hem confronteren met zijn gedrag. De behandeling slaat aan. Sander: “Het voelde als een vertrouwde veilige plek. Ik ging stap voor stap vooruit. In een paar maanden was ik al verder dan in die afgelopen 20 jaar.”

Maar aan die veilige omgeving komt plots een einde begin maart, als het bestuur van Pro Persona op de stoep staat in Lunteren. Personeel en cliënten worden bij elkaar geroepen in een zaaltje en krijgen te horen dat het bestuur de deuren van de kliniek wil sluiten.

“Het is verbazingwekkend dat de Raad van Bestuur zo pessimistisch en negatief is”, zegt hoogleraar gezondheidseconomie Wim Groot (Maastricht University). Hij vindt het voorbarig om de kliniek nu te sluiten. “Als je de jaarverslagen bestudeert, dan zie je dat het verlies mede het gevolg is van extra kosten die door corona zijn gemaakt. Dat zijn eenmalige kosten.”

Schrappen

In 2010 besluiten de grote GGZ-instellingen om het aantal bedden verder af te bouwen. Twee jaar later ligt er een akkoord van zorginstellingen, zorgverzekeraars, cliëntenorganisaties en ministers Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport indertijd, om het aantal opnameplaatsen in GGZ-klinieken met een derde te gaan verminderen.

Maar (ex-)cliënten en behandelaren vinden dat er nu teveel klinische opname plekken verdwijnen. In mei trokken tientallen mensen naar het Haagse Malieveld om te protesteren, een actie van de campagne Red de GGZ om de sluiting of verdere afbraak van specialistische klinieken te voorkomen. Aan Tweede Kamerleden overhandigden de actiegroep een petitie die ruim 20 duizend keer is ondertekend.

De uitzending van Pointer over de GGZ is zondagavond 4 september om 19:00 uur te beluisteren op Radio 1 en om 22:10 uur te zien op NPO 2.

Door: Nationale Zorggids