Zorg gaat om mensen. En dat zijn geen nummers. Maar dat wil niet zeggen dat je niets aan data hebt om die zorg te verbeteren. Sterker nog, data kunnen een nuttig middel zijn om het leren en verbeteren in de zorgpraktijk te ondersteunen. Data geven inzicht in belangrijke  problemen of verbetermogelijkheden binnen een patiëntengroep of onder zorgprofessionals in een zorgorganisatie, zoals verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en verzorgenden. Bovendien is het motiverend voor zorgprofessionals om resultaat te zien van hun zorg en verbeterde inspanningen. Want uiteindelijk is dat wat ertoe doet, zowel voor de cliënt/patiënt als de zorgprofessional.

"Maar, dan moet er wel tijd en geld voor vrijgemaakt worden", zeggen promovendi Merel en Alies die in hun actieonderzoeken gebruik maken van data. "Het moet geen extra taak bovenop je standaard werk zijn, maar onderdeel zijn van je dagelijkse werk als zorgprofessional. Dat werkt het beste, zowel voor de zorgprofessional als de cliënt, want die merkt daar meteen iets van."

Inzicht in beschikbare kwaliteitsdata

"In de ouderenzorg zijn kwaliteitsdata beschikbaar over bijvoorbeeld directe zorggegevens, zelfredzaamheid, medewerkerstevredenheid en cliënttevredenheid. Binnen de eigen organisatie, maar ook extern via de Landelijke Prevalentiemeting Zorgkwaliteit (LPZ). De uitdaging is dat elke organisatie een eigen systeem heeft om data te meten en deze inzichtelijk te maken voor medewerkers via bijvoorbeeld een dashboard. De ene organisatie is daar net wat verder mee dan de andere. Het grootste knelpunt is echter dat die gegevens vooral bij de managers belanden en dat de verpleegkundigen en verzorgenden zelf weinig inzicht hebben in die data. Dat werkt niet motiverend om met deze data te leren en verbeteren en als verpleegkundige, verpleegkundig specialist of verzorgende leiderschap te pakken."

Actieonderzoek integrale geboortezorg

"Zwangere en (net) bevallen vrouwen vullen op verschillende momenten vragenlijsten in over de ervaren gezondheid en ervaringen. Alies: ‘De antwoorden bespreken de vrouwen in de spreekkamer met de verloskundige of gynaecoloog. Zo is er bijvoorbeeld aandacht voor de psychosociale aspecten van zorg die er voor haar toe doen."

Kwaliteitsdata combineren met vragenlijsten zorgprofessionals

"Wij zijn in een actieonderzoek aan de slag gegaan met de vraag. 'Hoe kunnen we data ook gebruiken om het constant leren en verbeteren te stimuleren?'. We gebruikten data van de vragen aan de vrouwen en van een enquête onder zorgprofessionals waarin ze aangaven waar zij problemen zagen. Daarnaast keken we naar landelijk geregistreerde klinische kwaliteitsdata over bijvoorbeeld de hoeveelheid bloedverlies tijdens de bevalling, het percentage inleidingen en keizersneden."

Door: Nationale Zorggids