Een operatie aan een door slijtage gescheurde meniscus is zelden zinvol, dat was al bekend. Nu blijkt uit een studie van het Radboudumc dat er ook geen kleinere groepen patiënten bestaan die wél baat hebben bij deze ingreep. "We moeten deze operatie niet meer uitvoeren, maar een beleid bieden gericht op preventie, gecombineerd met een persoonlijke aanpak waarbij fysiotherapie centraal staat." Dat scheelt tussen de 11 en 26 miljoen euro aan zorgkosten per jaar. Dat meldt het Radboudumc.
Bij mensen van middelbare leeftijd of ouder met een scheurtje in de meniscus door slijtage, heeft een operatie zelden zin. Veel studies lieten al zien dat een kijkoperatie, waarbij een arts een scheurtje behandelt, niet beter is dan fysiotherapie of zelfs een nepoperatie, waarbij een arts alleen sneetjes in de knie maakt. Scheurtjes in de meniscus komen ook vaak voor bij mensen die geen klachten hebben en zijn vaak niet de oorzaak van pijnklachten. Toch opereren nog steeds veel orthopeden bij een gescheurde meniscus. Hoe zit dat?
"Op populatieniveau is aangetoond dat deze operatie, een zogenaamde partiële meniscectomie, geen effect heeft, maar een enkeling kan er baat bij hebben. Veel orthopeden zeggen dat ze nog vaak opereren, omdat ze precies weten bij wie een operatie zinvol is", vertelt onderzoeker Gerjon Hannink van het Radboudumc. "Wij wilden weten of er kleinere groepen patiënten bestaan bij wie je juist wél zou moeten opereren."
Operatie onnodig
"Om dat uit te zoeken hadden we veel gegevens nodig", zegt Stan Wijn, die promoveerde op het onderzoek. "Alle studies tot nu toe waren per stuk te klein om subgroepen te vinden. Daarom verzamelden we de gegevens van vier studies naar het effect van een operatie aan de meniscus, zodat we in totaal data van 605 patiënten tot onze beschikking kregen. We analyseerden de ruwe data opnieuw in het grotere verband. We zochten naar subgroepen bij wie een operatie zinvol is op basis van dertien factoren, waaronder leeftijd, BMI, geslacht, locatie van de scheur en kniefunctie."
De onderzoekers vonden geen enkele subgroep, zelfs niet toen ze met behulp van kunstmatige intelligentie de data analyseerden. Niet één selectie scoorde beter qua pijn aan de knie, functie van de knie of mentaal welzijn. "Wij laten met deze studie zien dat er dus geen kleinere groepen patiënten bestaan bij wie je juist wél zou moeten opereren", stelt Wijn. "Wat ons betreft gaan we daarom veel minder opereren. Alleen bij hele duidelijke klachten, zoals een knie die op slot zit of als strekken van de knie niet meer gaat."
Door: Nationale Zorggids
