Inspecties waarschuwen: kwetsbare kinderen in jeugdzorg lopen nog altijd risico
Pleegkinderen, jongeren in jeugdbescherming en -reclassering krijgen vaak niet de bescherming, begeleiding en hulp die ze nodig hebben. Hierdoor is er ook onvoldoende zicht op hun veiligheid en ontwikkeling. Dat concluderen de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid (JenV). De inspecties roepen bestuurders, gemeenten en de rijksoverheid op om samen stevig leiderschap te tonen en duurzame oplossingen te realiseren. Dit meldt IGJ.
Inspecties zijn intensiever toezicht gaan houden na de ernstige situatie in een Vlaardings pleeggezin. Daar bleek dat een meisje door een samenloop van omstandigheden lange tijd in een onveilige situatie zat en ernstig werd mishandeld. Hoewel zulke extreme gevallen zeldzaam zijn, signaleren de inspectie dat vergelijkbare tekortkomingen vaker voorkomen. Het zicht op de ontwikkeling en veiligheid van kinderen is vaak onvoldoende. Samenwerking tussen pleegzorgorganisaties en gecertificeerde instellingen (GI’s) verloopt niet optimaal en richtlijnen worden niet altijd gevolgd. Passende hulp komt te laat of ontbreekt volledig.
Te lang in risicovolle situaties
Ondanks de inzet van jeugdzorgwerkers en pleegzorgbegeleiders blijven kwetsbare kinderen te lang in risicovolle situaties. Sinds 2022 gebruiken GI’s het ‘Handelingsperspectief en veldnorm bij onderbezetting’, waardoor kinderen vaak op een wachtlijst of doorstroomlijst beginnen. Dit systeem, bedoeld als noodoplossing bij personeelstekort, is nu standaard en wordt door gemeenten en rijk geaccepteerd.
Er zijn volgens de inspecties verschillende oorzaken aan te wijzen voor de problemen in de sector. GI’s hebben vaak te maken met fikse personeelstekorten of een gebrek aan specialistisch personeel. Veel kinderen hebben daarnaast met verschillende begeleiders vanuit de pleeg- en jeugdzorg te maken, waardoor risico’s zich kunnen opstapelen.
Verantwoordelijkheid pakken
“We willen dat bestuurders van pleegzorgorganisaties, GI’s en gemeenten hun verantwoordelijkheid pakken. Hierbij moeten de GI’s duidelijk maken wanneer ze hun wettelijke taak niet kunnen uitvoeren; namelijk het beschermen en begeleiden van kinderen. Ze moeten helder zijn over de gevolgen hiervan voor kinderen en gezinnen. Pak je verantwoordelijkheid, berust niet in onmacht en los problemen gezamenlijk op”, roepen hoofdinspecteurs Angela Putten van IGJ en Hans Faber van Inspectie JenV op.
De inspecties wijzen erop dat structurele problemen in de jeugdbeschermingsketen een landelijke aanpak nodig hebben. Sinds een signalement in 2019 is de situatie nauwelijks verbeterd. De combinatie van krapte op de arbeidsmarkt, afnemende beschikbaarheid van specialistische hulp en onvoldoende passende zorg voor kinderen met complexe problemen zorgt ervoor dat kwetsbare jongeren nog steeds risico lopen. De inspecties blijven de situatie nauwlettend volgen en bespreken met alle betrokkenen.
