VVD

• De VVD gaat door met de afspraken die zijn gemaakt om de zorg te versterken. Van (ziekenhuis)zorg tot ondersteuning vanuit gemeenten en daarbuiten moet er samengewerkt worden, dicht bij de patiënt
• Symptomen van bepaalde ziektes zijn anders bij vrouwen dan bij mannen, dat geldt ook voor verloop van ziekten. Medicijnen werken soms anders bij vrouwen dan bij mannen, en zijn veelal getest op mannenlichamen. Er is behoefte aan een langjarige inhaalslag in onderzoek, het opvullen van witte vlekken die er zijn in wetenschappelijke kennis, opleidingen en in de spreekkamer. Daarom komt er een ‘Nationale Strategie Vrouwengezondheid’
• De huisarts krijgt meer tijd voor patiënten en er is nauwere samenwerking met ziekenhuizen hierbij. Is komt er ruimte vrij voor het goede gesprek en beslissing over het behandelplan en wordt onnodig doorverwijzen voorkomen
• In het hele land moet de acute zorg toegankelijk en van hoge kwaliteit zijn. Patiënten moeten sneller en beter op de juiste plek terechtkomen, door betere afstemming en inzicht in beschikbare bedden. Als spoedzorg in de regio verandert, moeten zorgaanbieders inhoudelijk reageren op aangedragen bezwaren. VVD scherpt de regelgeving hieromtrent aan
• Bij spoedgevallen moeten de patiëntgegevens direct bij de juiste zorgprofessional beschikbaar zijn. De gezondheidsinformatie moet makkelijk te volgen en veilig te delen zijn. Gegevens moeten makkelijker uitgewisseld kunnen worden tussen de patiënt en zorgverlener en tussen zorgverleners onderling. VVD vindt privacy belangrijk, maar dat moet niet leiden tot situaties waarin het leven van patiënten in gevaar komt. Misbruik van zorggegevens wordt streng gestraft
• Er komt een landelijk plan voor het organiseren van gespecialiseerde zorg, met oog voor effecten op de inrichting van zorg in de regio. Ook bij zorgbehandelingen die vaak voorkomen staat kwaliteit voorop. Koplopers die de zorg aantoonbaar beter en goedkoper willen maken, worden extra beloond door die zorg de norm te maken. Zorgaanbieders verbeteren inzicht in wachtlijsten, zodat mensen naar een plek kunnen waar ze snel geholpen worden
• VVD wil een Europese samenwerking van gelijkgezinde landen, die samen de prijs van geneesmiddelen onderhandelen met de fabrikant. Dit verstevigt de onderhandelingspositieve van Nederland. Door het voorkeursbeleid te verbeteren, is het land minder afhankelijk van één geneesmiddelenaanbieder
• Medicijnverspilling wordt tegengegaan door het voor apothekers makkelijker te maken om medicijnen terug te nemen en hergebruik te stimuleren

D66

• Patiënten moeten op een veilige manier, via apps, thuismonitoring en digitale consulten, zorg op afstand kunnen krijgen als zij dit willen. Dit verhoogt de autonomie van een patiënt en bespaart tijd voor patiënt én zorgverlener
• De persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) biedt de mogelijkheid voor patiënten om in één oogopslag diens medische gegevens in te zien en te delen met zorgverleners. Afgelopen jaren is er ingezet op vele verschillende PGO’s, maar deze strategie heeft niet geleid tot het gewenste resultaat. Daarom moet de overheid nu meer regie nemen en één PGO aanbieden die gekoppeld is aan het BSN
• Door de invoering van de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg zijn grote stappen gezet op het gebied van gegevensuitwisseling. Gegevensuitwisseling tussen zorgverleners en ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek wordt, in lijn met andere Europese landen, makkelijker gemaakt waarbij het delen van gegevens voor onderzoek over Europese grenzen wordt aangemoedigd
• Op de markt voor digitale infrastructuur in de zorg vindt marktfalen plaats. Dit zorgt voor vertraging van innovatie en verbeteringen. Door gericht ingrijpen van overheid en toezichthouders en een meer actieve rol in de ontwikkeling van de infrastructuur van de overheid moet dit marktfalen worden aangepakt
• Het gebruik van kunstmatige intelligentie in de zorg wordt ingekaderd met wet- en regelgeving
• De afgelopen kabinetsperiode is voor het eerst een ‘Integraal Zorgakkoord’ (het IZA) gesloten met alle partijen in de zorg. Van huisartsen tot wijkverpleegkundigen, van patiëntenorganisaties tot gemeenten. Hierin zijn afspraken gemaakt over de domeinen heen. De afspraken en de integrale lijn worden de komende jaren voortgezet
• Samen met de eerstelijnszorg houden regionale ziekenhuizen de basiszorg in de omgeving toegankelijk. Deze regionale ziekenhuizen vormen een belangrijk fundament van onze zorg, zeker voor kwetsbare ouderen die kampen met meerdere aandoeningen. Door in te zetten op meerjarige contracten en een intensievere samenwerking tussen de regionale ziekenhuizen, gespecialiseerde ziekenhuizen en universitaire medische centra verstevigt de positie van de regionale ziekenhuizen
• Een eventuele sluiting van een ziekenhuisafdeling moet altijd gepaard gaan met zorgvuldige afbouw, afspraken over het overnemen van patiënten en duidelijke en proactieve communicatie richting patiënten, andere zorgpartijen en (lokale) belanghebbenden
• Voor patiënten met complexe aandoeningen zijn er gespecialiseerde ziekenhuizen. Hier kunnen mensen terecht voor gespecialiseerde zorg en krijgen ze snel toegang tot de beste zorgverleners en methodes
• Om samenwerking tussen zorgaanbieders en zorgverleners te stimuleren wordt netwerkzorg, zeker voor meer complexe aandoeningen en ziektes, de norm. Dat betekent dat financiering en wet- en regelgeving hierop worden aangepast
• Als je iets vaker doet, word je er beter in en maak je minder fouten. Ook voor behandelingen in de zorg geldt dit. Daarom wordt de door het IZA ingezette lijn dat volumenormen in de zorg (verder) worden opgehoogd, doorgezet
• D66 zet zich onverminderd in voor onderzoek en erkenning voor post-COVID, ME/cvs, Q-koorts en chronische Lyme
• Kwaliteitseisen, zoals de aanwezigheid van een arts met ten minste een jaar klinische werkervaring op een spoedeisende hulp, moeten nageleefd worden en de relevante toezichthouders dienen hier ook op te handhaven
• Om ervoor te zorgen dat mensen op de juiste plek terechtkomen wordt er in elke regio in Nederland een zorgcoördinatiecentrum opgezet. Zowel patiënten als zorgverleners kunnen hier terecht met hun vragen, waarna zij zo snel mogelijk op de juiste manier geholpen worden. Dit geldt voor zowel fysieke als mentale zorg en voorkomt onnodige opnames op de spoedeisende hulp of overbodig gebruik van 112
• Door middel van bewustwordingscampagnes zorgen we ervoor dat mensen beter kunnen inschatten wanneer aanspraak gemaakt moet worden op spoedzorg op een SEH of huisartsenpost en wanneer zaken via digitale ondersteuning of anderszins verholpen kunnen worden
• Mensen met een zorgvraag worden regelmatig afgewezen door ziekenhuizen of zorginstellingen omdat er geen plaats (meer) voor ze is of omdat zij niet aan de strengere criteria voor deze instelling of specialisatie voldoen. Zij voelen zich te vaak van het kastje naar de muur gestuurd en huisartsen staan te vaak met hun rug tegen de muur. D66 wil dat wie de zorgvraag afwijst, verplicht wordt om de zorgvrager dit schriftelijk toe te lichten en deze daarbij zo concreet als mogelijk te informeren over de weg naar een geschikte, beschikbare zorgverlener. Dit past binnen de ingezette koers op meer onderlinge samenwerking uit het Integraal Zorgakkoord
• Omdat netwerkzorg en samenwerking tussen zorginstelling en -professionals de norm worden en patiënten dus door steeds meer hulpverleners worden gezien is het zaak dat daarbij, mede door inzet van digitalisering en gegevensuitwisseling, een patiënt altijd makkelijk met een zorgverlener kan blijven schakelen
• Samen beslissen gaat verder dan de spreekkamer. Patiënten moeten (via vertegenwoordigende organisaties) mede vorm kunnen geven aan hoe de zorg is ingericht. D66 versterkt daarom de formele positie van patiëntenorganisaties. Financiering voor patiëntenorganisaties en hun koepels wordt uitgebreid
• Van de patiënt mag ook verwacht worden dat afspraken worden nagekomen. Als een zorgverlener voor niets zit te wachten is dat verspilling van tijd en geld. D66 voert daarom een no-show-boete in voor mensen die zonder goede reden niet komen opdagen
• D66 investeert in de onderbouwing van de toegevoegde waarde van behandelingen, waarbij duidelijk moet worden gemaakt bij welk percentage van de patiënten een bepaalde behandeling zin heeft. Aan de hand van data uit de praktijk en wetenschap kan dit steeds beter worden onderbouwd
• Er wordt steeds meer desinformatie verspreid op het gebied van gezondheid, van de promotie van kwakzalverij tot een miljardenmarkt voor zinloze voedingssupplementen. Patiënten moeten kunnen vertrouwen op de informatie die ze krijgen. Daarom gaat D66 kwakzalverij harder aanpakken en komen er strengere regels voor voedings- en gezondheidsclaims en tegen medische desinformatie. Ook kijkt de partij naar verplichte waarschuwingsboodschappen voor niet bewezen zorg
• D66 maakt doorgeleverde bereiding, waarbij een apotheek medicatie bereidt en doorlevert aan andere apotheken, mogelijk
• Er komt meer grip op de beschikbaarheid van genees- en hulpmiddelen. In de coronacrisis bleek dat we te afhankelijk zijn van landen als India en China. Voor essentiële genees- en hulpmiddelen werken we op Europees niveau toe naar eigen productie en een basisvoorraad. Voor hulpmiddelen ligt deze verantwoordelijkheid bij de overheid
• Heruitgifte van ongebruikte medicijnen wordt makkelijker gemaakt. Als mensen hun ongeopende medicijnverpakkingen kunnen inleveren bij de apotheek en die het vervolgens weer aan een andere patiënt kan uitgeven, worden er stappen gezet op het gebied van beschikbaarheid en duurzaamheid
• De hoge winsten van farmaceuten zijn niet verdedigbaar. Bedrijven moeten inzicht geven in de kosten die zij daadwerkelijk maken voor het onderzoek, de ontwikkeling en de productie van hun geneesmiddelen
• Exorbitante prijsverhogingen van oude geneesmiddelen wordt wettelijk aan banden gelegd

PVV

• Acute zorg gaat uit de marktwerking
• Er zijn geen wachttijden voor medicijnen meer na positief advies van het Europees medicijn Agentschap (EMA)
• Cruciale beschermingsmiddelen zoals medicijnen en apparatuur gaan in eigen beheer 
• Er komt een verbod op winstuitkering
• PVV eist een stop op de doorgeslagen betutteldrift. De overheid kan voorlichten, maar bepaalt niet of iemand rookt, drinkt of wat iemand eet. Er komt geen suiker- of vleestaks

CDA

• CDA vindt het goed dat er de afgelopen jaren een offensief gaande is op het gebied van preventie. Toch zet de vrijblijvendheid ervan nog onvoldoende zoden aan de dijk om de samenleving echt in beweging te krijgen. Daarom stopt het CDA met het aanbesteden van geld aan programma’s die niets opleveren en komt er een brede evaluatie van preventieprogramma’s van de afgelopen tien jaar
• Zorginstellingen krijgen middelen om kinderen en jongeren meer te stimuleren om gezond te eten, niet te roken, geen drugs te gebruiken en meer te bewegen. Gemeenten krijgen de mogelijkheid om het aantal snacklocaties en tabak- en vapeverkooppunten in een wijk beter te reguleren
• De inzet op een gezonde levensstijl is een gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, marktpartijen en samenleving. Gezond voedsel moet goedkoper worden en ongezond voedsel duurder. Het CDA is voor heffing van een belasting op suikerhoudende dranken. Marketing voor ongezonde producten moet zoveel als mogelijk aan banden gelegd worden
• Het CDA wil af van verkeerde financiële prikkels en productietargets voor zover die leiden tot onnodige behandelingen
• De niet-complexe acute zorg moet voor heel Nederland dichtbij en bereikbaar zijn en moet daarom behouden blijven voor regionale ziekenhuizen
• Academische ziekenhuizen en gespecialiseerde topcentra zullen zich meer richten op hun kerntaken. Algemene en laag-complexe zorg kan meer naar regioziekenhuizen, waarmee hun bestaanszekerheid binnen het stelsel wordt vergroot
• Om de zorg betaalbaar te houden en passende zorg te ondersteunen is meer samenwerking (en minder marktwerking) van belang zowel in de eerstelijnszorg als in de tweedelijns- en derdelijnszorg
• Patiënten gaan over hun eigen gezondheidsdata. Het databeheer moet veel beter geregeld worden dan nu. De versterking is nodig omdat zich een heel nieuwe ontwikkeling aandient: grote techbedrijven gaan zich met onze gezondheid bemoeien op grond van door hen verzamelde data. Mensen moeten daarom beschermd worden tegen ondernemingen die veel geld willen verdienen aan de medische data van mensen. Zorgprofessionals moeten wel in het belang van de patiënt en behandeling gegevens kunnen delen zonder tegen doorgeslagen privacyregels aan te lopen

SP

• Ziekenhuizen worden voortaan gefinancierd naar zorgbehoefte en niet meer per aantal verrichte handelingen
• Winstuitkeringen aan private investeerders wijst de SP af: een ziekenhuis is geen bedrijf om geld aan te verdienen, maar een publieke voorziening om mensen beter te maken
• Er moet een nationaal netwerk van ziekenhuizen komen waarin ziekenhuizen samenwerken op specialistische zorg en waarmee kleine ziekenhuizen behouden blijven. Kleinere ziekenhuizen waarbij de continuïteit onder druk staat moeten kunnen rekenen op de steun van grotere ziekenhuizen, zodat ziekenhuiszorg op menselijke maat kan worden geboden. Samenwerking moet tot stand worden gebracht. Daarnaast mogen ziekenhuizen en acute verloskunde en/of SEH-afdelingen niet meer sluiten als zij niet kunnen voldoen aan de bereikbaarheidsnorm van 20 minuten met eigen vervoer. Ook om dit te realiseren is goede samenwerking essentieel
• Ziekenhuizen moeten gefinancierd worden op basis van een budget gebaseerd op een aantal hoofdparameters, die samen een goede inschatting geven van de geleverde zorg. De financiering per verrichting en/of behandeling schaft de SP af
• De SP vindt dat patiënten de volledige vrijheid moeten hebben om hun arts én ziekenhuis van hun keuze te kiezen. Niet de zorgverzekeraar maar de patiënt beslist waar hij of zij zorg krijgt. De Inspectie controleert streng op de kwaliteit van de zorg
• Voor de SP is de huisarts het belangrijkste aanspreekpunt voor mensen in de zorg. Zij verdienen een grotere rol in de ondersteuning van patiënten, ook als het gaat om het voorkomen van ziekte
• De avond-, nacht- en weekendzorg van de huisarts en de spoedeisende hulp van ziekenhuizen worden goed op elkaar afgestemd, zodat iedereen er altijd terecht kan. De huisarts is de poortwachter van de zorg en moet vertrouwd worden bij doorverwijzing van een patiënt naar ‘tweedelijnszorg’; ziekenhuiszorg of geestelijke gezondheidszorg

GroenLinks/PvdA

• Op dit moment wordt de zorg grotendeels gefinancierd op basis van ‘productie’. Dat maakt samenwerking moeilijk, leidt tot veel bureaucratie en maakt investeren in preventie onaantrekkelijk. Daarom zijn de bevolking en de zorgvraag het uitgangspunt voor de financiering (populatiebekostiging), te beginnen met de eerstelijnszorg en de ouderenzorg
• De ambulance moet patiënten altijd op tijd kunnen bereiken om ze naar het ziekenhuis te brengen
• GL/PvdA  gaat de verschraling van zorgvoorzieningen actief tegen en zet in op behoud van streekziekenhuizen
• Door de basiszorg en diagnosecapaciteit goed te spreiden blijft de zorg toegankelijk voor iedereen
• GL/PvdA is voor de samenwerking en bundeling van expertise tussen ziekenhuizen en specialistenteams waar het gaat om hoogspecialistische zorg. Kennisdeling wordt gestimuleerd zodat patiënten in elk ziekenhuis toegang hebben tot de beste kennis en therapieën
• De acute zorg is gefinancierd op basis van beschikbaarheid en niet langer per verrichte handeling
• Regionale en lokale politiek krijgt een belangrijke stem in de besluitvorming over de beschikbaarheid en zorgen dat hulpposten en basiszorg ook goed bereikbaar zijn voor mensen zonder auto in heel Nederland
• Voor de gehele gezondheidszorg komt er een verbod op winstuitkering
• Op Europees niveau zet GL/PvdA zich in om geneesmiddelen samen in te kopen, het bestaande patentrecht voor geneesmiddelen te herzien en een publieke infrastructuur op te zetten om nieuwe medicijnen, vaccins en hulpmiddelen te ontwikkelen
• De farmaceutische wetgeving wordt versimpeld, zodat het makkelijker wordt geneesmiddelen tussen apothekers uit te wisselen en uit andere landen te importeren
• Via dwanglicenties kunnen apothekers en andere bedrijven dure medicijnen goedkoop namaken
• De gezondheidszorg moet snel opschaalbaar zijn. Dit betekent voldoende reservemiddelen, crisisbudgetten, en regionale crisisteams die in actie komen bij grote gezondheidscrises
• Wanneer het nodig is en toegestaan door de patiënt, moeten zorggegevens snel gedeeld kunnen worden tussen zorgverleners en verschillende aanbieders. Dit geldt binnen het zorgdomein, maar ook tussen het zorgdomein en het sociaal domein. Voor acute zorg van groot gezondheidsbelang krijgen zorgverleners inzage in informatie, tenzij de patiënt aangeeft toestemming te onthouden (opt-out). Voor alle andere zorg geeft iemand actief toestemming voor inzage door zorgverleners. Iedereen moet op elk moment kunnen bekijken welke zorgverleners informatie  hebben ingezien, en wanneer dat was
• Meer dan 7 procent van de totale CO2-uitstoot in Nederland wordt veroorzaakt door de zorgsector. Veel zorgverleners en zorgaanbieders willen verduurzamen maar lopen tegen belemmeringen aan. GL/PvdA zorgt daarom voor goede ondersteuning bij het verduurzamen van de zorg

Partij voor de Dieren

• Ziekenhuizen en andere zorginstellingen serveren gezonde, plantaardige en biologische voeding. Tot die tijd wordt minimaal één volwaardige plantaardige optie op het menu aangeboden. Patiënten en bewoners kunnen altijd vers fruit krijgen
• Leefstijlinterventies worden getoetst op effectiviteit. Dankzij leefstijlinterventies kunnen tussen de 30 en 40 procent van de diabetes type 2-patienten naar verwachting medicijnvrij worden en kunnen ook andere ziektes worden voorkomen
• Het hiv-preventiemiddel PrEP wordt toegankelijk en vergoed voor mensen met een hoog risico op hiv-besmetting
• Om de gezondheid van omwonenden te beschermen, komen er wettelijke normen voor de minimale afstand tussen veestallen en woonkernen, scholen en kinderdagverblijven
• Mensen die binnen een straal van 2 kilometer van een bedrijf met geiten wonen, krijgen vaker longontstekingen. Dit gaat om 1,7 miljoen mensen. Der komt een landelijk verbod op uitbreiding en nieuwvestiging van geitenbedrijven
• Verschillende soorten landbouwgif worden in verband gebracht met de ziekte van Parkinson en kanker. De Partij voor de Dieren maakt de land- en tuinbouw gifvrij en beschermt daarmee de gezondheid van boeren, omwonenden en consumenten
• Stankoverlast schaadt de gezondheid: onder andere longproblemen, benauwdheid en slapeloosheid. Waar omwonenden te maken hebben met stankoverlast van veehouderijen, worden die bedrijven (tegen een eerlijke vergoeding) uitgekocht. Er komen scherpe regels om toekomstige stankoverlast te voorkomen
• Er wordt direct opgetreden tegen de ziekmakende vervuiling van Tata Steel, om een nog grotere ramp voor de omwonenden, natuur en milieu te voorkomen. De vergunningen van de meest vervuilende onderdelen van Tata Steel worden per direct ingetrokken
• Er komt een totaalverbod op de toepassing en het gebruik van schadelijke PFAS. Bedrijven mogen geen PFAS uitstoten naar de lucht of lozen in het water. Chemours wordt gedwongen tot zo snel mogelijk nul uit de pijp
• De huidige én voorgenomen nieuwe EU-normen voor luchtkwaliteit zijn niet voldoende om onze gezondheid op korte termijn te beschermen. Daarom worden de strenge WHO- luchtkwaliteitsnormen wettelijk vereist in 2030. Gesjoemel met milieunormen pakt PvdD hard aan
• Bij het stoken van hout komen verschillende schadelijke, vaak kankerverwekkende, stoffen vrij die slecht zijn voor het milieu, de volksgezondheid en het klimaat. De hoge uitstoot van fijnstof kan ernstige gezondheidsklachten bij kinderen, ouderen en longpatiënten veroorzaken. Er komt daarom een uitfasering van houtstook
• Marktwerking heeft geleid tot geldverspilling, terwijl de financiering van de zorg onder druk staat. Er komt een taskforce om verspilling in de zorg op alle fronten tegen te gaan en perverse prikkels af te schaffen
• Er komt meer capaciteit in de zorg. Meer ic-bedden, apparatuur, en vooral meer personeel zorgen voor een algeheel betere zorg en kunnen een eventuele ziekte-uitbraak beter opvangen. Partij voor de Dieren legt een voorraad cruciale medicijnen en hulpmiddelen aan. Essentiële (hulp)middelen worden voortaan in Europa geproduceerd
• Regionale ziekenhuizen blijven overeind en worden niet meer opgeslokt door fusies. Zo is goede zorg bereikbaar voor iedereen
• Om veel te hoge medicijnprijzen te voorkomen, wordt de opbouw van medicijnprijzen openbaar en waar mogelijk worden goedkopere, merkloze medicijnen gebruikt
• Er komt een Nationale Strategie Vrouwengezondheid met maatregelen die de gezondheid van vrouwen verbeteren. Hierin is zowel aandacht voor gender- en sekseverschillen als voor vrouwspecifieke aandoeningen
• De afspraken in de Green Deal Duurzame Zorg worden ambitieuzer en juridisch afdwingbaar
• Heruitgifte van medicijnen moet mogelijk worden gemaakt, om zo verspilling te voorkomen. Heruitgifte van hulpmiddelen moet worden gestimuleerd

ChristenUnie

• Het in 2018 gesloten Nationaal Preventieakkoord wordt uitgebreid, onder meer naar drugsgebruik. CU houdt zich vast aan de preventiedoelen voor 2040. Er komt ook structureel geld voor preventiebeleid
• Gelet op het maatschappelijk belang van sport en de publieke effecten van sport, komt er een sportwet. In deze wet zullen de rollen tussen de verschillende overheidslagen en het verenigingsleven onderscheiden worden. Met deze wet wordt voor de overheid de plicht vastgelegd om sporten en bewegen te kunnen faciliteren
• In elke gemeente is in 2030 de aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht beschikbaar
• Er is meer aandacht nodig voor medische behandelingen gericht op vrouwen, geënt op de werking van het vrouwelijk lichaam. Het mag niet voorkomen dat symptomen bij vrouwen niet herkend worden
• CU wil dat het makkelijk wordt om budgetten in de zorg samen te voegen en te gebruiken voor het bevorderen van een gezonde leefstijl, welzijn en positieve gezondheid en geeft ruimte aan initiatieven die dit doen
• Slimme technologie die bewezen goed werkt in de thuissituatie wordt onderdeel van het dagelijkse leven en de zorgverlening. De bekostiging in de zorgwetten wordt hierop aangepast
• Spoedeisende posten en andere vormen van acute zorg blijven open en beschikbaar door het hele land. Ziekenhuizen in minder dichtbevolkte gebieden krijgen daarvoor extra geld
• Meerjarige nullijn contracten in de medisch-specialistische zorg worden de norm. De zorg wordt waar mogelijk van de tweede lijn verplaatst naar de eerste lijn en het sociaal domein/preventie. De bijbehorende middelen schuiven mee waardoor de zorgcontinuïteit geborgd blijft
• ChristenUnie wil alleen ingrepen en behandelingen die écht nodig zijn voor goede zorg. Dat betekent dat in behandelrichtlijnen doelmatigheid een belangrijk uitgangspunt wordt
• Gezamenlijke besluitvorming tussen specialist en patiënt wordt de standaard in de spreekkamer
• Richtlijnen in de zorg zijn niet alleen gericht op ‘doen’, maar ook op ‘laten’. Overbehandeling vergroot en/of verlengt het lijden van de patiënt. Daarom is overbehandeling niet wenselijk
• Het is essentieel dat de overheid geneesmiddelen inkoop en dat Nederland in Europees verband meer zelf medicijnen, medische hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen produceert
• Publiek geld geïnvesteerd in geneesmiddelenonderzoek moet maatschappelijk verantwoord worden besteed. Daarvoor moeten voorwaarden worden verbonden aan deze investeringen
• CU zet in op het halen van de doelen van de derde Green Deal Duurzame Zorg. In deze deal staan afspraken tussen overheid, zorginstellingen en bedrijven om de zorg duurzamer te maken
• Veel medicijnen eindigen in de verbrandingsoven. Heruitgifte van medicijnen wordt vaker en eenvoudiger mogelijk

Forum voor Democratie

• Gesloten ziekenhuizen gaan weer open
• Kwaliteit in de zorg wordt weer leidend
• De positie van de patiënt wordt versterkt door behoud van vrije artsenkeuze en het inzichtelijk maken van de uitkomsten van lichamelijke onderzoeken
• Om medicijnkosten te drukken worden generieke middelen primair voorgeschreven
• FvD is tegen het Nationaal Preventieakkoord en vindt dat mensen zelf moeten beslissen hoe ze willen leven

BBB

• De apotheekhoudende huisarts blijft voor continuïteit van de zorg en leefbaarheid in landelijke gebieden 
• In plaats van een Integraal Zorgakkoord zet BBB liever in op zorgbreed wijzigingen doorvoeren die kostenbesparend zijn
• BBB zorgt voor sterke acute zorg in de regio. SEH, ziekenhuizen en huisartsenposten worden niet gesloten, maar er wordt ingezet op samenwerking
• Voor de hoogcomplexe zorg streeft BBB naar spreiding over Nederland. Soms is concentratie van zorg onvermijdelijk, maar daarbij moet wel rekening gehouden worden met de gevolgen van deze concentratie voor het totale zorgaanbod in de regio
• De huisarts krijgt langere consulten van 15 minuten
• Er komt onderzoek naar de impact van groeiende commerciële huisartsenketens op zorgkwaliteit en op bereikbaarheid van zorg. Hierbij wordt gekeken naar hun waarde binnen het zorgstelsel, maar ook hoe praktijkhouderschap voor huisartsen aantrekkelijker gemaakt kan worden
• Er wordt in samenwerking met de sector een strategisch plan opgesteld om te komen tot minder afhankelijkheid van het buitenland voor essentiële geneesmiddelen
• Er wordt ingezet op hergebruik van ongebruikte en ongeopende geneesmiddelen die nog houdbaar zijn
• Bij de implementatie van het elektronisch patiëntendossier is er aandacht voor privacy en gegevensbeveiliging
• BBB versnelt de toegang tot innovatieve geneesmiddelen, essentieel voor patiënten zonder andere opties
• BBB vindt het belangrijk dat elke patiënt in een zorginstelling gevarieerd (eigen keuze) en gezond (voldoende dierlijke en plantaardige eiwitten) eten aangeboden krijgt

SGP

• SGP wil dat ziekenhuizen, spoedeisende hulpposten en andere zorgvoorzieningen in de regio behouden blijven
• De normen voor aanrijtijden van ambulances moeten gewoon gehaald worden, ook op de Veluwe, Goeree-Overflakkee en in het Groene Hart
• Er moet waarborging zijn van het recht om te kiezen voor zorg en ondersteuning die past bij iemands levensovertuiging en identiteit

DENK

• DENK wil meer investeringen in tolkdiensten in de gezondheidszorg. Taalbarrières mogen geen belemmering vormen voor het verkrijgen van goede zorg
• Er moet meer onderzoek komen naar gezondheidsverschillen tussen verschillende groepen als het gaat om geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, afkomst en inkomensklasse
• Cultuursensitiviteit wordt als eis vastgelegd in de wet. Voor de uitvoering ervan wordt geld vrijgemaakt
• Door de wet aan te passen zorgt DENK voor lagere geneesmiddelenprijzen en lagere hulpmiddelenkosten
• Er wordt meer geïnvesteerd in preventieve zorg, zoals gezondheidschecks, voedingsadvies en bewegingsprogramma’s
• DENK is tegen een vlees- en suikertaks en wil dat mensen gewoon een waterpijpje kunnen blijven roken
• Er komt meer onderzoek naar aspartaam en genetisch gemodificeerd voedsel en bij schadelijke effecten wordt het aan banden gelegd

Volt

• Medicijninkoop vindt plaats op Europees niveau en de verdere ontwikkeling van een Europese farmaceutische strategie gaat door
• De toename van antibioticaresistentie binnen de EU is een ernstig probleem en bestrijding daarvan moet meer prioriteit krijgen. Volt wil dit onderwerp vaker en nadrukkelijker op de agenda van de EU
• Volt wil dat er een Europees fonds komt voor investeringen in de gezamenlijke Europese ontwikkeling van geneesmiddelen voor zeldzame ziektes
• Het wordt makkelijker om zorg over de landsgrens heen te krijgen
• Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten worden opgenomen in het EU-volksgezondheidsbeleid
• Volt wil in Europees verband werken aan het voorkomen van nieuwe pandemieën en het verhogen van de pandemische paraatheid om optimale weerstand te bieden aan grensoverstijgende gezondheidscrises
• Door niet-gepersonaliseerde data te gebruiken kan inzichtelijk worden welke regio behoefte heeft aan welke zorg. Zo is er een toegespitst zorgaanbod voor iedere specifieke zorgvraag en verminderen de regionale gezondheidsverschillen
• Volt zet zich in voor een holistische benadering van patiënten. Een mens past heel regelmatig niet in slechts één van de hokjes. Daarbij speelt niet zelden de sociale, economische status ook een rol, zo zijn longmedicijnen niet de enige oplossing voor een kind dat ademhalingsproblemen heeft vanwege schimmel in huis
• Het moet lonend zijn om patiënten en cliënten te helpen. Zorgaanbieders die kostenbesparend werken, door meer in te zetten op preventie, de menselijke maat en de zin of onzin van intensieve behandelingen in de laatste levensfase, moeten daar niet financieel voor worden gestraft
• Volt maakt meer gebruik van de kansen die digitale en hybride zorginnovaties bieden, onder andere door het stimuleren van de toepassing van Artificial Intelligence en e-health in de zorg
• Er komt meer aandacht voor en onderzoek naar etnische en culturele verschillen in de zorg, om zo de gezondheidsverschillen en kennisachterstanden te verkleinen
• Er is meer aandacht nodig voor onderzoek naar de verschillen tussen mannen en vrouwen in de gezondheidszorg om de kennisachterstand hierin te verkleinen. Er komt daarnaast een landelijke strategie vrouwengezondheid
• Transgenderzorg wordt beter, toegankelijker en sneller beschikbaar

JA21

• De patiënt staat centraal door deze regie te geven over zijn of haar eigen zorg
• Zorg in de leefomgeving van de patiënt moet worden uitgebreid
• JA21 wil niet meer geld voor de zorg beschikbaar stellen, maar het beschikbare geld beter besteden
• De ethische aspecten en morele grondslagen van de gezondheidszorg blijven gerespecteerd
• Om de levenskwaliteit van Nederlanders te verhogen wordt sport gestimuleerd
• JA21 wil verantwoord (her)gebruik van dure geneesmiddelen stimuleren
• Er komt een regionale aanpak, organisatie en financiering van zorg

BIJ1

• BIJ1 investeert in publieke volksgezondheid, waarbij preventie, opsporing van uitbraken en proactieve maatregelen essentieel zijn. Ook hier staat menselijk welzijn centraal en niet de economie
• Het gebruik van non-farmaceutische beschermingsmaatregelen wordt bevorderd
• Huisartsenpraktijken worden zorgcentra in de wijk. Hier komen diverse zorgvormen samen en kunnen patiënten terecht met iedere zorg- of ondersteuningsvraag. BIJ1 investeert fors in gespecialiseerde praktijkondersteuning
• Het moet makkelijker worden om klachten of bezwaren in te dienen en recht te halen wanneer dat nodig is. Iedereen krijgt toegang tot onafhankelijke cliëntondersteuning
• Voor zorg die werkt is een betrouwbaar aanbod essentieel. BIJ1 reguleert strenger wat makers van supplementen en dergelijke middelen zonder bewijs op hun producten mogen zetten, om het verschil tussen zorg en kwakzalverij voor de consument duidelijk te maken
• De witte cis man staat te veel centraal bij medisch onderzoek. BIJ1 investeert meer in onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden bij mensen die niet wit, cis en/of man zij
• De body mass index (BMI) wordt afgeschaft als beoordeling voor het toezeggen van medische ingrepen
• Het aanbod van transzorg wordt vergroot, waardoor wachtlijsten sneller afnemen. Zelfbeschikking is daarnaast het uitgangspunt voor transgenderzorg: de trans persoon bepaalt zelf welke zorg nodig is
• Er komt structurele investering in (biomedisch) onderzoek naar postinfectieuze aandoeningen. Door bijvoorbeeld specialistische poliklinieken in te richten, is daar ook passende zorg mogelijk
• Alle openbare gebouwen en scholen worden verplicht voorzien van luchtreinigingssystemen om gezonde luchtkwaliteit te verzekeren

Nieuw Sociaal Contract

• NSC wil investeren in preventie voor alle mensen in Nederland, maar wil extra aandacht voor preventie voor burgers in regio’s en steden waar veel mensen met een lage sociaaleconomische status wonen
• Alle sectoren (en niet alleen de gezondheidszorg) moeten samenwerken om de gezondheid te verbeteren, bijvoorbeeld door een omgeving te creeren die bewegen, lopen en fietsen stimuleert, ervoor te zorgen dat onze lucht en water schoon zijn en ervoor te zorgen dat de kinderopvang en onderwijs van goede kwaliteit zijn
• NSC keert zich tegen de tendens van verdere concentratie en schaalvergroting in de zorg, waardoor systemen heersen over de menselijke maat. Daar passen nieuwe burgerinitiatieven bij, zoals zorgcoöperaties geleid door burgers en gebruikers als leden in plaats van door financiers en professionele zorgverleners
• Niet-complexe ziekenhuiszorg, zoals de meeste spoedeisende hulp, verloskunde en poliklinieken, kan het meest doelmatig op regionale schaal worden georganiseer. NSC zet zich daarom in voor het behoud van streekziekenhuizen
• De gemeente is medeverantwoordelijk voor de huisvesting van de gezondheidscentra
• Om passende zorg te geven moet de prikkel tot behandelen minder worden en moet tijd voor de patiënt om behandel- en diagnostiekgrenzen te bespreken worden beloond. Financieel kan het samen bespreken van passende zorg nadelig zijn voor zorgaanbieders omdat het leidt tot minder inkomsten vanwege minder behandelingen. Zorgaanbieders moeten beloond worden als zij inkrimpen qua behandeling en diagnostiek. Regionale afspraken zijn daarvoor nodig, onder leiding van de Nederlandse Zorgautoriteit
• Bij passende zorg hoort ook de de-medicalisering. Bij medicijngebruik krijgt de apotheker meer ruimte voor gesprekken over afbouw of stoppen van medicatie. Vanwege duurzaamheid en kostenbesparing mag de apotheek weer medicijnen en zorgmaterialen terugnemen voor gebruik bij andere patiënten
• Voor innovaties die de zorg aantoonbaar kwalitatief verbeteren en goedkoper maken moet sneller structurele financiëring komen
• NSC wil de groeiende greep van commerciële investeerders op huisartsenpraktijken, tandartspraktijken, apotheken, verpleeghuizen, fysiotherapieketens en privéklinieken terugdringen
• NSC bouwt voort op het Integraal Zorgakkoord (IZA) en ondersteunt dat er een regionaal samenhangend zorgaanbod komt, waarbij zorgaanbieders, zorgverzekeraars, welzijnswerk en overheden bindende afspraken maken over de toegankelijkheid, beschikbaarheid en betaalbaarheid
• Voorkomen moet worden dat mensen klem komen te zitten tussen ‘zorgproducten’. Cliënten en patiënten mogen geen last hebben van de bureaucratische schotten in de organisatie en financiering van de zorg
• Van levensbelang is dat essentiële medicijnen beschikbaar blijven en dat we minder afhankelijk worden van de internationale markt. Het preferentiebeleid zal losgelaten moeten worden. Apothekers krijgen meer professionele autonomie om de tekorten tegen te gaan
• Elektronische patiëntendossiers (EPD’s) communiceren niet met elkaar, waardoor zorgprofessionals informatie moeten overtypen of op zoek moeten gaan naar informatie, ook bij acute zorg. De overheid legt de landelijke standaarden van het EPD vast, samen met zorgprofessionals en patiëntenorganisaties. De patiënt is uiteindelijk eigenaar van het eigen dossier en geeft hiervoor toegang

50Plus

• Alle basiszorg gaat terug naar de overheid
• Met innovatie en IT wil 50Plus inzetten op het betaalbaar houden van de zorg Het samenbrengen van nieuwe ontwikkelingen zoals onder andere ‘big data’, ‘blockchain’ en ‘artificiële intelligentie’ biedt een ongekende potentie voor kostenbeheersing in de zorg. 50PLUS maakt incidenteel geld vrij voor plannen waarmee deze ongekende potentie wordt vrijgespeeld. Want: “den cost gaet voor den baet uyt”
• Parkeerkosten bij ziekenhuizen en zorginstellingen worden verlaagd, waar mogelijk tot nul
• 50PLUS blijft onverminderd voor een algemeen vuurwerkverbod

Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky