Ook oude en zeer oude mensen met hartklachten kunnen succesvol behandeld worden. De medisch- technische mogelijkheden en medicijnen hiervoor worden steeds beter, maar worden bij ouderen nog onvoldoende toegepast.

Dit betogen afdelingshoofd cardiologie prof.dr. Menko-Jan de Boer en prof.dr. Harry Suryapranata in de dubbeloratie, waarmee zij vandaag officieel bij het UMC St Radboud hun functie aanvaarden als hoogleraar cardiologie respectievelijk interventiecardiologie. De Boer spreekt zelfs van leeftijdsdiscriminatie.

In Nederland is niet kanker, maar zijn opnieuw hart- en vaatziekten in absolute zin de belangrijkste doodsoorzaak. Bij het ouder worden horen veranderingen van het hart- en vaatstelsel, onder andere verharding en vernauwing van de vaatwand en verlies van hartweefsel. Tachtig procent van de mensen boven de tachtig heeft verkalkte en verminderd flexibele aortakleppen. Ook de mitralisklep verkalkt en gaat slechter functioneren.

Behandelen ja of nee
Behandelen ja of nee, dat is bij ouderen het dilemma, aldus de nieuwe hoogleraar cardiologie bij het UMC St Radboud, Menko-Jan de Boer. De risico's van een open hartoperatie bij oude en zeer oude patiënten zijn doorgaans groot en het kan dan ook terecht zijn om hen daaraan niet meer bloot te stellen. Sinds enkele jaren is het echter mogelijk om een aortaklep te vervangen via katheterisatie. Het hart hoeft niet stilgelegd te worden en de borstkas blijft dicht. De nieuwe klep wordt via een slagader naar de juiste plaats gemanoeuvreerd. Deze aanpak is vooral geschikt voor patiënten bij wie de risico's van een open hartoperatie te groot zijn, zoals mensen van rond de tachtig en ouder. Het UMC St Radboud heeft onlangs toestemming gekregen om deze behandeling te blijven uitvoeren.

Klepreparatie
Niet alleen klepvervanging, ook klepreparatie via een katheter wordt binnenkort in Nijmegen mogelijk, aldus prof.dr. Harry Suryapranata, de nieuwe hoogleraar interventiecardiologie. Hij treft in nauw overleg met de thoraxhartchirurgen en de andere professionals binnen de hartketen van het Radboud voorbereidingen om te starten met het repareren van lekkende mitraliskleppen via een katheter. De lekkage van de mitralisklep wordt opgeheven door er met behulp van de katheter een clipje op te plaatsen.

Discriminatie
Hoogleraar de Boer pleit voor meer wetenschappelijk onderzoek naar diagnose en behandeling van acute coronaire syndromen, zoals het hartinfarct, bij ouderen. Dit onderzoek blijft meestal beperkt tot personen tot vijfenzestig à zeventig jaar. Juist omdat hart en vaten op oudere leeftijd veel veranderingen hebben ondergaan, is specifiek op deze groep gericht onderzoek onmisbaar. Dat ouderen zowel van onderzoek als van behandeling worden uitgesloten, staat voor De Boer gelijk aan leeftijdsdiscriminatie.

Europa
Hoogleraar Suryapranata vraagt in zijn oratie aandacht voor de optimale opvang van mensen met een hartinfarct. ‘Het is van groot belang dat het ambulancepersoneel in staat is om de situatie van een patiënt met hartklachten goed in te schatten. Hoogrisicopatiënten, waaronder ouderen, moeten in de ambulance al bepaalde medicijnen krijgen en direct naar een dottercentrum vervoerd worden, omdat snel dotteren de omvang van het hartinfarct kan beperken. In Nederland is de opvang van patiënten met een hartinfarct gelukkig goed geregeld, maar in grote delen van Europa valt op dit gebied nog veel winst te behalen.'