De afdeling Intensive Care van het UMC St Radboud werkt als eerste IC in Nederland met Crew Resource Management (CRM), een managementsysteem uit de luchtvaart. Met de luchtvaartprincipes creëren de IC-medewerkers een nog veiligere omgeving voor de patiënt.
Slechte communicatie tussen gezagvoerder en copiloten in de cockpit veroorzaakte in 1977 het vliegtuigongeluk in Tenerife. Kort daarop is de veiligheidstraining CRM ontwikkeld, inmiddels een begrip in de luchtvaart. CRM richt zich op het maken en strikt naleven van afspraken over communicatie en samenwerking, waarbij de traditionele gezagsverhoudingen buiten spel gezet worden.
Verificatie
Ook in ziekenhuizen kan het misgaan als de samenwerking of de communicatie tussen disciplines en individuele zorgverleners niet goed genoeg is. Daarom is het CRM-systeem vertaald naar de zorg.
Op de IC van het UMC St Radboud werken medewerkers inmiddels via de CRM-principes. Alle 300 IC-medewerkers hebben hiervoor een tweedaagse training gevolgd. Vervolgens hebben ze met elkaar procedures opgesteld die communicatiefouten tot een minimum moeten terugbrengen. Bijvoorbeeld: bij het doorgeven of controleren van pompstanden en medicatie herhaalt de ontvanger ter verificatie de boodschap hardop. Ook worden bij belangrijke procedures checklisten gebruikt, zodat niets vergeten wordt. Verder is een wezenlijk kenmerk van CRM dat iedere zorgverlener de bevoegdheid én de plicht heeft om anderen te wijzen op eventuele fouten. Zo houden alle betrokkenen elkaar bij de les op momenten dat het er echt toe doet.
Hectiek
De zorg op de IC is vaak complex. Voor afdelingshoofd prof. dr. Hans van der Hoeven is dat de reden om volgens CRM-principes te gaan werken:´Er gebeurt veel onverwacht. Ben je net met een intensieve patiënt bezig, wordt er een volgende doodzieke patiënt binnengebracht die niet kan wachten. We denken wel dat we alles tegelijk kunnen, maar dat is natuurlijk niet zo. Dus kunnen er dingen misgaan. Daarom werken we nu met het CRM-veiligheidsprogramma, zodat dat je er met elkaar alles aan doet om de potentieel onveilige situatie op de IC veilig te maken. Regel één daarbij is dat iedereen gelijk is. Een leerling-verpleegkundige die ziet dat een intensivist in de hectiek iets vergeet, mag en moet hem of haar daarop aanspreken. Ook hebben we duidelijke afspraken voor acute situaties zoals een reanimatie. Dan is het muisstil en heeft één persoon de leiding, zodat er zo min mogelijk ruis ontstaat. Bovendien bespreken we nu vooraf elke risicovolle ingreep volgens een vast protocol: wat gaan we achtereenvolgens doen, zijn er bijzonderheden, et cetera. En na afloop debriefen we hoe het gegaan is en wat er beter kon. Het lijkt wellicht vanzelfsprekend, maar dat is het niet. CRM vraagt van elke deelnemer een zeer actieve bijdrage en een blijvende inspanning.’
Slechte communicatie tussen gezagvoerder en copiloten in de cockpit veroorzaakte in 1977 het vliegtuigongeluk in Tenerife. Kort daarop is de veiligheidstraining CRM ontwikkeld, inmiddels een begrip in de luchtvaart. CRM richt zich op het maken en strikt naleven van afspraken over communicatie en samenwerking, waarbij de traditionele gezagsverhoudingen buiten spel gezet worden.
Verificatie
Ook in ziekenhuizen kan het misgaan als de samenwerking of de communicatie tussen disciplines en individuele zorgverleners niet goed genoeg is. Daarom is het CRM-systeem vertaald naar de zorg.
Op de IC van het UMC St Radboud werken medewerkers inmiddels via de CRM-principes. Alle 300 IC-medewerkers hebben hiervoor een tweedaagse training gevolgd. Vervolgens hebben ze met elkaar procedures opgesteld die communicatiefouten tot een minimum moeten terugbrengen. Bijvoorbeeld: bij het doorgeven of controleren van pompstanden en medicatie herhaalt de ontvanger ter verificatie de boodschap hardop. Ook worden bij belangrijke procedures checklisten gebruikt, zodat niets vergeten wordt. Verder is een wezenlijk kenmerk van CRM dat iedere zorgverlener de bevoegdheid én de plicht heeft om anderen te wijzen op eventuele fouten. Zo houden alle betrokkenen elkaar bij de les op momenten dat het er echt toe doet.
Hectiek
De zorg op de IC is vaak complex. Voor afdelingshoofd prof. dr. Hans van der Hoeven is dat de reden om volgens CRM-principes te gaan werken:´Er gebeurt veel onverwacht. Ben je net met een intensieve patiënt bezig, wordt er een volgende doodzieke patiënt binnengebracht die niet kan wachten. We denken wel dat we alles tegelijk kunnen, maar dat is natuurlijk niet zo. Dus kunnen er dingen misgaan. Daarom werken we nu met het CRM-veiligheidsprogramma, zodat dat je er met elkaar alles aan doet om de potentieel onveilige situatie op de IC veilig te maken. Regel één daarbij is dat iedereen gelijk is. Een leerling-verpleegkundige die ziet dat een intensivist in de hectiek iets vergeet, mag en moet hem of haar daarop aanspreken. Ook hebben we duidelijke afspraken voor acute situaties zoals een reanimatie. Dan is het muisstil en heeft één persoon de leiding, zodat er zo min mogelijk ruis ontstaat. Bovendien bespreken we nu vooraf elke risicovolle ingreep volgens een vast protocol: wat gaan we achtereenvolgens doen, zijn er bijzonderheden, et cetera. En na afloop debriefen we hoe het gegaan is en wat er beter kon. Het lijkt wellicht vanzelfsprekend, maar dat is het niet. CRM vraagt van elke deelnemer een zeer actieve bijdrage en een blijvende inspanning.’
