ROTTERDAM - De Academische Jaarprijs 2011 is gewonnen door het team ‘Antibiotica Gezocht!' Wetenschappers van de afdeling Medische Microbiologie van het Erasmus MC en de Universiteit Leiden doen onderzoek naar bacteriën die antibiotica kunnen maken.

Onder de naam Antibiotica Gezocht! onderzoekt het team bacteriën die in de grond zitten. Deze grondbacteriën maken antibiotica aan om hongerige soortgenoten van hun lijf te houden. Onderzocht wordt of antibiotica afkomstig van deze bacteriën ook ziekenhuisbacteriën kunnen bestrijden.

Bacteriedierentuin
Met het prijzengeld van 100.000 euro gaan de wetenschappers het brede publiek betrekken bij hun onderzoek. Een tentoonstelling in het Leidse Boerhaave Museum staat op de planning, evenals een bacteriedierentuin in Artis, met "gekooide bacteriën in plaats van gekooide tijgers", aldus onderzoeker Jasper Swierstra.

Gevaarlijke jongens
Middelbare scholieren werken mee aan het onderzoek door zakjes grond te testen op de aanwezigheid van antibiotica producerende grondbacteriën. Vervolgens nemen zij een kijkje op het medisch microbiologisch lab van het Erasmus MC. Swierstra: "Daar worden de antibiotica getest op ‘gevaarlijke jongens', als de Klebsiella- of MRSA-bacterie. Toekijken met de handen op de rug." Het zijn namelijk voorbeelden van multiresistente bacteriën, die steeds lastiger te bestrijden zijn met antibiotica.

Voorzichtig
Om te voorkomen dat bacteriën voor allerlei antibiotica ongevoelig worden, is het volgens microbioloog Willem van Wamel belangrijk dat we zorgvuldig met antibiotica omspringen. Dat gaat gemakkelijker als er meer kennis is over bacteriën en antibiotica. "Educatie is ook preventie", zegt hij.

Beste plan
De Academische Jaarprijs werd op 26 oktober 2011 uitgereikt door staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Halbe Zijlstra. Sinds 2005 wordt deze prijs toegekend aan een team van wetenschappers met het beste plan om wetenschappelijk onderzoek onder de aandacht te brengen van een groot publiek.