Marja Ruijterman tijdens haar voorstelling Soulstory, foto: Pictures by Gaab Fotografie / Gaab van Hall

Jaren geleden deed ik mee aan een familieopstellingen workshop bij Tineke Brackel. Ik mocht de vrouw kiezen die mijn moeder zou 'spelen'. Een vrouw met zware wenkbrauwen die me aan die van mijn moeder deden denken wilde wel. Zelf mocht ik alleen toekijken terwijl het 'spel' zich voor mijn ogen ontvouwde.

Door Marja Ruijterman

Familieopstellingen zijn een wonderbaarlijk iets. Zelf werd ik opgesteld als de zuster van iemand die ik totaal niet kende. Men zette me op een plek in de ruimte en ik moest voelen wat ik voelde. Gek genoeg voelde ik me, zonder aanleiding, ineens heel jaloers. Het bleek te kloppen. De zuster van mijn groepsgenoot was heel jaloers geweest. Een vreemde ervaring. Als je meer wilt weten zoek het eens op google: 'Familie-opstellingen'. Tegenwoordig zijn er ook Bedrijfsopstellingen. Zelfs bedrijven zien er het nut van in.

Nu verder met het verhaal: het was een heel spektakel en de vrouw voelde mijn moeder heel goed. Tot mijn verbijstering kwamen mijn joodse familieleden die de oorlog niet overleefden, mijn moeder en een stel Duitsers bij elkaar en omhelsden elkaar in een grote kring. Het was een vreemd en groots moment dat tot in de diepste diepten in me geraakt werd. Het werkte flink door en ik voelde me bevrijd van iets donkers. Weet dat sommigen het belachelijk vinden: "Dit soort misdaden zijn niet te vergeven." Dat kan ik me heel goed voorstellen hoe moeilijk dat is. Toch werkt het zo ongelooflijk helend voor ons hart, ons hoofd en het werkt door in ons hele leven en op anderen die vol wrok zitten. We hoeven niet te wachten tot onze dood. Zag gisteravond nog één van de slachtoffers van de aanslag op Bataclan in Parijs, Bob vertelde dat toen hij de verdachte zag hem alleen een stevige knuffel wilde geven en vragen: "Waarom ben je zo boos?" Bekijk hier het fragment!

Terug naar de workshop: toen ik uitgehuild was en 'mijn moeder' en ik nog wat met elkaar na spraken bleek dat ze in het zelfde huis woonde waar ik was opgegroeid. Een tijdje later zat ik daar met haar koffie te drinken. Tot onze verrassing bleek ze de beste vriendin van mijn buurvrouw te zijn geweest. Die twee hadden al jaren geen contact vanwege een conflict. Door onze ontmoeting bij de workshop zocht ze weer contact en hervatten ze hun vriendschap. Een paar jaar later stierf onze buurvrouw.

De ene verzoening riep de andere op. Het kan verkeren...

© Nationale Zorggids / Marja Ruijterman