Normal_sjors_van_leeuwen

Voorspellen blijft moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat. Toch zal 2019 voor de zorgsector ook weer een hectisch jaar worden. Een jaar waarin vele, vaak onvoorspelbare, veranderingen elkaar in snel tempo opvolgen. Die stroom aan veranderingen leveren al jaren nogal wat organisatieklachten op die we met reorganisatie na reorganisatie proberen te verhelpen. Met afnemend succes.

Door Sjors van Leeuwen

Op weg naar strategische wendbaarheid

 
Wat te doen? Wendbaarheid is hét organisatiemedicijn waarmee je dit soort veranderklachten kunt verhelpen en de gezondheid van de organisatie sterk kunt verbeteren. De toekomst is dan ook aan de strategisch wendbare organisatie die ogenschijnlijk als vanzelf snel en goed op nieuwe ontwikkelingen en kansen weet in te spelen. Daarbij draait het om drie succesfactoren om als organisatie aan de top te komen én te blijven.
 

1. Voortdurende alertheid

 
De organisatie ziet tijdig belangrijke ontwikkelingen, trends, kansen en bedreigingen aankomen en beoordeelt en vertaalt ze naar bruikbare inzichten, ideeën en voorstellen. Er wordt nauw samengewerkt met de ‘buitenwereld’. Managers en medewerkers zijn de ‘ogen en oren’ van de organisatie. Opgedane inzichten worden breed gedeeld binnen de organisatie en er wordt rekening gehouden met verschillende toekomstscenario’s.
 

2. Strategische doortastendheid

 
Je past de strategie snel en goed aan op deze ontwikkelingen met het rollingstrategy-proces. Het strategisch topteam past daarbij voortdurend de strategische agenda aan de veranderende situatie aan. Het team stel vast welke nieuwe strategische speerpunten worden gestart en welke bestaande speerpunten worden gewijzigd of tijdelijk of vroegtijdig worden gestopt. Dit vraagt om een snel en slagvaardig besluitvormingsproces, goede interne communicatie en naadloze afstemming met de reguliere bedrijfsvoering (daily business).
 

3. Operationele slagkracht

 
De organisatie voert bijgestelde strategische agenda (de nieuwe strategie) succesvol uit met snelle en wendbare organisatie-eenheden. Met een agile werkwijze, modulaire businessprocessen en een plug-and-play technische infrastructuur. Mensen, middelen en budgetten worden in meer of mindere mate snel en gemakkelijk verschoven over organisatieonderdelen, afdelingen en teams heen. De organisatie voert speerpuntprojecten via de ELOA-aanpak uit: Experimenteren, Leren, Optimaliseren (of stoppen) en Accelereren. De organisatie durft te falen en wil leren van fouten.
 
Organisaties die deze succesfactoren in meer of mindere mate toepassen zijn bekende namen als Buurtzorg, Reade, ING, Spotify en KLM, maar ook minder bekende bedrijven in het midden- en kleinbedrijf. Niet van vandaag op morgen en niet vanuit een one size fits all-aanpak. Wel vanuit een visie met experimenteren, leren, bijsturen, vallen en opstaan. De wijze waarop je deze succesfactoren invult zal van organisatie tot organisatie verschillen.
 

Grote beloning

 
Deze drie succesfactoren werken door de hele organisatie heen. Als je slaagt, mag de beloning er zijn. Als we alle onderzoeken en praktijkervaringen op een rij zetten, dan zien we dat meer wendbaarheid grote voordelen kan bieden zoals snellere marktgroei,  hogere winstgevendheid, hogere efficiency en een hogere medewerker- en klanttevredenheid.
 

Meer dan agile en scrum

 
Maar let op! Als men het over ‘wendbaarheid’ heeft, gaat het vaak over agile werken, zelfsturing of ‘scrummen’ in projecten. Dit zijn maar een paar stukjes van de puzzel. Wil je écht wendbaar worden, dan komt er veel meer bij kijken. Je moet dan ook kijken naar aspecten als het kompas van de organisatie, de scope van de wendbaarheidstransformatie, verbindend leiderschap, externe gerichtheid, rolling strategy, permanente innovatie, modulair businessmodel, flexibele werkorganisatie, digitale transformatie en een beweeglijke merk-klantrelatie.
 

Visie, volharding en nooit af!

 
Investeren in strategische wendbaarheid loont in veel gevallen. Het heeft wel gevolgen voor de hele organisatie. Het vraagt visie én volharding. Denk eerder in jaren dan in maanden. Weet dat de aanhouder wint en dat een wendbare organisatie ‘nooit af’ is. Gedurende die ontdekkingstocht kom je vanzelf op het punt dat de kosten van nog meer wendbaarheid niet opwegen tegen de extra baten. Dat kantelpunt zal voor iedere organisatie anders zijn.
 
De positieve afsluiter komt dit keer van de middeleeuwse monnik Francis of Assisi. Zijn welgemeend advies luidt: ‘Start by doing what’s necessary. Then do what’s possible. And suddenly you are doing the impossible.’ Zo is het met wendbaar ondernemen ook. Succes!
 
----------------------------
 

Wendbare strategie op één A4 –inclusief Wendbaarheidscanvas

 
Over snel en wendbaar ondernemen lees je meer in het boek Wendbare strategie op één A4. Met het wendbaarheidscanvas met 11 bouwstenen en 43 wendbaarheidsknoppen om aan te draaien. Met het canvas krijg je snel inzicht in welke factoren van belang zijn en hoe je als organisatie met een wendbare strategie het verschil kan maken.
 
Dit boek is te koop bij alle (online) boekwinkels zoals Managementboek.nl en Bol.com. 
 
Sjors van Leeuwen is adviseur in klantgericht ondernemen (CRM), strategie en marketing. Ook schreef hij verschillende boeken zoals Zorgmarketing in de praktijk, Power to the people, CRM in de praktijk en Hoe agile is jouw strategie? Daarnaast is hij de initiatiefnemer van het Zorgmarketingplatform.
 
© Nationale Zorggids / Sjors van Leeuwen