Kanker is nog altijd volksziekte nummer één. Onder andere door de vergrijzing stijgt jaarlijks het aantal mensen dat de diagnose kanker krijgt: van 130.000 nieuwe patiënten in 2022 naar 156.000 in 2032. Terwijl het aantal zorgprofessionals door personeelsschaarste krimpt. De kwaliteit van de zorg voor mensen met kanker staat hierdoor in toenemende mate onder druk. Om het achteruitgaan en vastlopen van de zorg in de toekomst te voorkomen, is een andere, passende organisatie en bekostiging van de kankerzorg noodzakelijk.

In het ‘Plan van aanpak Passende Zorg in oncologieregio’s’ staan maatregelen die met elkaar samenhangen. Ze hebben een ambitieus tijdspad om passende zorg voor mensen met kanker de komende 3 jaar te realiseren. Er zijn zeven thema’s waarop verschillende partijen in het veld samen actie moeten ondernemen om de zorg voor mensen met kanker te kunnen leveren. Deze zorg moet geleverd worden via samenwerkende netwerken op lokaal, regionaal en landelijk niveau. De thema’s zijn: verminderen van druk op ziekenhuizen door de juiste zorg op de juiste plek, regionale governance en landelijke dekking van netwerken, transparantie en het delen van data, concentratie en spreiding van oncologische zorg, bekostiging, betere digitale gegevensuitwisseling en wet- en regelgeving. 

Met de uitvoering van het plan zullen bestaande netwerken en overlegstructuren de komende jaren worden verbeterd en verbreed. Ook zullen er nieuwe bijkomen. De zorg voor mensen met kanker zal hiermee ook vaker buiten de muren van het ziekenhuis kunnen gaan plaatsvinden, zoals chemotherapie thuis. Complexe zorg zal meer worden geconcentreerd, wat leidt tot betere kwaliteit van zorg voor patiënten. Het plan geeft ook uitvoering aan de afspraak vanuit het Integraal Zorgakkoord (IZA) om hogere volumenormen vast te stellen. Volumenormen bepalen het minimale aantal complexe interventies dat een ziekenhuis per jaar moet doen om bepaalde zorg te mogen blijven aanbieden. In het plan van aanpak worden long-, maag of slokdarm-, pancreas- en niertumoren genoemd als de eerste indicaties waarvoor begin 2024 volumenormen worden vastgesteld. 

Kwartiermaker Nijman noemt het plan een gamechanger. “Dit is in het belang van elke patiënt. Het biedt een andere kijk op hoe we de komende jaren en de jaren erna de oncologische zorg gaan inrichten. Minder vanuit het belang van instellingen, meer vanuit de patiënt. Met meer transparantie en met aandacht voor het maatschappelijk belang en inbreng. Het is echt een andere bril waarmee we naar de organisatie van oncologische zorg gaan kijken.” 

Het ‘Plan van aanpak Passende zorg in oncologieregio’s’ is door het Zorginstituut aangeboden aan minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Voor het plan zijn tientallen gesprekken gevoerd met betrokken partijen en experts, waaronder zorgorganisaties, beroepsverenigingen van zorgprofessionals, patiëntenvertegenwoordiger de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) en zorgverzekeraars. Zij scharen zich achter de inhoud en nemen in overeenstemming met de afspraken uit het IZA, het voortouw en de verantwoordelijkheid bij de uitvoering.