De wetenschap en zorgpraktijk bij elkaar brengen. Daar maakt de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg al 25 jaar werk van. De werkplaats slaat bruggen tussen de praktijk in de ouderenzorg en wetenschappelijk onderzoek. Citizen science wordt die aanpak genoemd, wat zoveel betekent als burgers betrekken bij het onderzoek. Die aanpak wint steeds meer terrein. Hoe pak je dat succesvol aan? Wat maakt het een zinvolle aanpak? Wat zijn de obstakels? Daarover spraken we met prof. dr. Hilde Verbeek, vicevoorzitter van de academische werkplaats. Dit meldt Maastricht University.
Citizen science (burgerwetenschap) houdt in dat je als onderzoeker burgers een actieve rol geeft in het onderzoek. Het doel is om kennis beter te laten aansluiten bij vragen of ideeën die vanuit de samenleving opkomen. Tegelijkertijd leren burgers bij deze aanpak te ontdekken hoe de wetenschap werkt en kunnen zij actie ondernemen om de wetenschap te verbeteren of nieuwe onderzoeksonderwerpen aandragen.
Een organisatie die de link tussen praktijk en wetenschap al vanaf zijn oprichting centraal heeft staan, is de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg (AWO-L). Hoe deze organisatie citizen science toepast? Dat kan Hilde Verbeek goed toelichten. Zij is, naast hoogleraar Zorgomgeving voor Kwetsbare Ouderen aan de Universiteit Maastricht, ook vicevoorzitter bij de AWO-L. “Citizen science houdt voor ons in dat we ouderen, hun familieleden en medewerkers uit de langdurige ouderenzorg betrekken bij elk aspect van het onderzoek. Zij zijn dus betrokken bij het bedenken van vragen, bij het verzamelen van data en bij de duiding en interpretatie daarvan.”
Onderzoek en praktijk samenbrengen
De AWO-L is een structurele samenwerking tussen de Universiteit Maastricht, Zuyd Hogeschool, twee mbo-scholen en negen zorgorganisaties. De werkplaats bedient meer dan 180 zorglocaties in de provincie. Inmiddels werkt Verbeek 17 jaar bij de Academische Werkplaats Ouderenzorg Limburg. “Wat me aanspreekt, is dat je naast het onderzoek doen ook de echte verhalen kunt horen over waar ouderen, hun familieleden en medewerkers werkelijk mee zitten. Vaak ontstaan concrete vragen en ideeën voor onderzoek in de zorgpraktijk. Wij bieden ruimte om die aan te dragen en te onderzoeken. Aan de andere kant kunnen we onze inzichten direct vertalen naar de dagelijkse zorgpraktijk.”
Al 25 jaar citizen science toepassen
Dit jaar bestaat de AWO-L exact 25 jaar. In oktober 1998 startte de werkplaats als een samenwerking tussen de Universiteit Maastricht en één verpleeghuis. Destijds was er één linking pin: een gepromoveerde wetenschappelijk medewerker die één dag per week actief was bij het verpleeghuis. Dat was destijds prof. Dr. Jan Hamers, die toen nog universitair docent was en nu voorzitter is van AWO-L.
Verbeek licht toe dat het inmiddels veel grootschaliger is opgezet. “We passen citizen science in allerlei vormen toe. Nog steeds werken we met linking pins. Maar er is bijvoorbeeld ook een ouderenadviesraad en bij elk project denkt een vaste groep ouderen en medewerkers mee. Verder lopen ouderen soms mee als co-onderzoeker, bijvoorbeeld door te helpen bij de gegevensverzameling of door mee te denken over belangrijke vragen.”
Door: Nationale Zorggids
