Soms is het als #nieuwedenker in de zorg goed om aan de zijlijn te staan. Een paar weken niet reageren op mails of Twitterberichten. Even geen mening vormen over nieuwsberichten of nieuw uitgekomen onderzoeksresultaten. Een paar dagen geleden hoorde ik op de radio iemand het volgende zeggen: “We besteden meer tijd in ons leven om een kind te leren praten dan om in stilte te leren luisteren.” Luisteren in de zin van: waardevrij de ander aanhoren zonder er op te reageren. Maar zo zit de wereld nou eenmaal in elkaar: iemand roept iets en een ander reageert.
In reflectie besef ik opnieuw dat in de wereld van (mantel-)zorg verschillende zuilen zijn: de experts, de onderzoekers, politici, de uitvoerende organisaties, de belanghebbenden (lobbyisten) en de ervaringsdeskundigen. Ieder vanuit zijn/haar eigen kader brengt nieuwsberichten uit, roept op tot verzet of daadkracht, spreekt minachting en ongenoegen uit. Een continue stroom van berichten en respons – het houdt elkaar in stand. Maar komen we ook verder?
Op 5 mei zijn we even ‘zuilenvrij’ en vieren we samen de vrijheid. Nederland is eensgezind en omarmt collectief het thema “Geef vrijheid door”. Als dochter van een politieke vluchteling ben ik opgegroeid met het besef dat vrijheid alle aspecten van het leven doordringt. Kleine zaken, waar je als tiener niet bewust over nadacht. Niet zeuren als je op school verplichte literatuur moest lezen. Ik kon immers openlijk Jan Wolkers lezen en er zowaar hardop mijn mening over uiten. Winterjas nodig? Ik had keuze uit tientallen winkels in mijn stad. Wat een luxe!
Keuzevrijheid
Ik ben een groot voorstander van keuzevrijheid, dit loopt al ruim 20 jaar als een rode draad door mijn werk en leven. Om mijn boodschap kracht bij te zetten, heb ik ook mijn bijdrage geleverd door (fel) mijn mening te uiten, een standpunt in te nemen. De laatste paar jaren doe ik dat in de wereld van mantelzorg. Wat is mijn boodschap? Wie is de luisteraar? En komt mijn boodschap wel aan? Op de dag van 5 mei, twijfel ik. Geef ik de vrijheid door, als ik me kritisch opstel ten opzichte van bezuinigingen in de zorg en me verzet tegen de schrijnende gevolgen in de praktijk? Of zou zwijgen en schikken naar de mogelijkheden een betere weg zijn?
De waarheid is dat wij elkaar nodig hebben om ieder mens met een (zorg-)behoefte tot zijn recht te laten komen. Hebben wij, ervaren wij de vrijheid om elkaar aan te spreken? Om voorbij de drempels van regelgeving, persoonlijke gêne of ongemak contact te zoeken? Zijn wij van binnen vrij en vrijmoedig genoeg om elkaar als medemens te benaderen? Ook wanneer de politiek dit financieel en organisatorisch lastiger maakt wat betreft (mantel)zorg?
Want zelfs als wij andere regelgeving zouden wensen, zelfs als we meer middelen beschikbaar zouden hebben, dan staat of valt zorg, mantelzorg, met de vrijheid en vrijmoedigheid om in de ander steeds opnieuw het wonder van het leven te blijven zien.
Romantische gedachte op Bevrijdingsdag? Geef vrijheid door, vier het, deel het. Vandaag en morgen. In de ontmoeting. In het geven of ontvangen van zorg. In de vrede en onvrede, blijf van binnen vrij en vrijmoedig. Hou deze vrijheid vast. Het is broodnodig.
© Nationale Onderwijsgids / MantelzorgVoorBeginners
